صنعت غذا:سال‌هاست که در بحث سلامت تغذیه و موادغذایی نقش انواع کود و سم و آفت‌کش‌ها مورد بررسی قرار گرفته است.
نوشین جمشیدی- کارشناس تغذیه و رژیم درمانی

سال‌هاست که در بحث سلامت تغذیه و موادغذایی نقش انواع کود و سم و آفت‌کش‌ها مورد بررسی قرار گرفته است. از آن‌جا که با توجه به رشد جمعیت و محدودیت منابع در بخش کشاورزی، افزایش تولید، امری گریزناپذیر است. کاربرد انواع سموم شیمیایی نیز سهم عمده‌ای را در این مقوله به خود اختصاص داده است.
طبق مطالعات انجام شده در حالی میزان فروش آفت‌کش‌ها به بالای ۲۷ هزار تن رسیده است که تقریباً نیمی از مصرف‌کنندگان آن کشاورزان کم دانش و بی‌تجربه هستند که به‌طور غیراصولی از این سموم استفاده می‌کنند. بنابراین با یک مطالعه سطحی به‌راحتی می‌توان فهمید که چه میزان از این سموم شیمیایی وارد سفره ایرانی‌ها می‌شود!‌
حتی به گفته محققان، سم فسفره بر روی کاهش زمان بارداری و حتی ایجاد اختلالات در رشد نوزادان اثر منفی دارد. در این گزارش سعی شده به بعضی از راهکارهای کم کردن سموم میوه و سبزی به هنگام شست‌وشو و مصرف در منزل اشاره شود.

کاهش سموم مواد غذایی با ترفند‌های خانگی
آفت‌کش ها ترکیباتی هستند که در کشاورزی برای کنترل آفات، علف‌های هرز و بیماری‌های گیاهی به کار می‌روند و اگر میزان آن‌ها بالاتر از حد مجاز باشد برای سلامت انسان خطر دارد.
به گفته محققان، سم فسفره آثار مخربی روی DNA، کاهش تولید انسولین، کاهش زمان بارداری و اختلالات رشدی نوزادان دارد.
کاهش بقــایای آفــت‌کــش‌ها طی شست وشوی محصولات گیاهی در مطالعات مختلف به اثبات رسیده است.برای مثال در سم گوجه فرنگی، بعد از شست وشو با آب به مدت ۱۰ دقیقه به میزان ۲۹٫۹ درصد کاهش پیدا می‌کند. به‌طور کلی بقایای آفت کش‌های قطبی و محلول در آب به سرعت نسبت به مواد با قطبیت کم حذف می‌شود.

تاثیر آب گرم و افزودن مواد شوینده نسبت به آب سرد در حذف آفت کش‌ها از محصولات گیاهی
به عنوان مثال شست و شو با آب آشامیدنی شست و شو با آب و مایع ظرف شویی (البته برای بعضی از میوه‌ها) و پوست‌گیری به ترتیب موجب حذف ۱۹، ۳۵ و ۴۶ درصد، از باقی‌مانده سم در خیار می‌شود. روش‌هایی همچون پختن، جوشاندن، سرخ کردن، بخارپز کردن، کباب کردن و … از اقدامات موثر بر میزان کاهش آفت‌کش‌ها است و خشک کردن سبزی‌ها و محصولات کشاورزی بقایای آفت کش‌ها را به شکل قابل توجهی کاهش می‌دهد.
۱- اگر امکان این را دارید که میوه و سبزی را در منزل بکارید به ویژه سبزی خوردن، این کار را حتما انجام دهید.
۲- همیشه از جا‌های مطمئن خرید کنید و اگر برند خاصی را خرید می‌کنید در اینترنت جست و جو کنید که شرکت یا مزرعه‌ای که این محصول را به بازار عرضه می‌کند از چه سمومی استفاده می‌کند.
۳- تا حد امکان از محصولات ارگانیک استفاده کنید. نتایج چند نمونه از آزمایش‌ها و تحقیقات نشان داد بهترین روش، استفاده از محلول رقیق شده سرکه بود که ۹۸ درصد از باکتری‎های موجود در پوست میوه و همچنین بخش زیادی از سموم و کود‌های شیمیایی را از بین برده بود؛ همچنین شستن میوه‎ها با فرچه ۸۵ درصد، کمی کمتراز شستن با آب تنها باکتری‎ها را از بین می‎برد.

دستورالعمل ساده
اول میوه‌‎ها و سبزی‌هایی را که خراب یا له شده است جدا کنید، زیرا احتمال رشد میکروب‌ها در قسمت‌های له شده و خراب بیشتر است.
دقیقاً قبل از خوردن میوه و سبزیجات آن‌ها را بشویید. این محصولات دارای پوشش طبیعی هستند که رطوبت را درون‌شان حفظ می‌کنند شستن آن‌ها این پوشش را از بین می‌برد و موجب می‌شود زودتر پلاسیده شوند.
هنگام شست وشو سینک ظرف شویی را به اندازه مقدار میوه پر از آب و یک فنجان سرکه به آن اضافه کنید به طوری که سطح میوه‌ها با این محلول پوشانده شود.حدود ۱۰ دقیقه به نسبت نوع میوه و سبزی صبر کنید و سپس آن‌ها را با آب سرد بشویید. آب سرد، باقی مانده طعم و بوی سرکه را از بین ‎می برد و فرایند شستن را به پایان می‎رساند.
برای سبزی‎هایی مانند بروکلی، برگ کاهو و اسفناج که شست وشوی آن‌ها کمی سخت است باید مقدار سرکه کمی بیشتر باشد، حتی می‌توانید برگ‌ها را از هم جدا کنید و سپس بشویید.