صنعت غذا: «تقاضای من از مسئولین این است که برای یک بار هم که شده، صاحب‌نظران صنف فرآورده‌های گوشتی را گردهم آورند و با آنان یک میزگرد تشکیل دهند و استدلال‌های آنان را شنیده و خودشان هم استدلال‌هایشان را بیان کنند و این قضیه کارشناسی شود و سپس اقدام به تصمیم‌گیری کرده و فرآورده‌های گوشتی را جزو صنایع آسیب‌رسان قرار دهند، اما اگر غیر از این بود و این صنعت به عنوان یک ضربه‌گیر برای فشارهای جامعه محسوب شد، با کمال صراحت، آن را از لیست کالاهای آسیب‌رسان خارج سازند.»
این‌ها، قسمتی از سخنان ناصر صبوری، مدیرعامل شرکت فرآورده‌های گوشتی «ساتگین» است. در ادامه، متن کامل این پرسش و پاسخ می‌آید:

برای این که تولید صنعت فرآورده‌های گوشتی به رشد برسد، چه باید کرد و یا به عبارت دیگر، مهمترین موانع توسعه این صنعت چیست؟
به نظر من، صنعت فرآورده‌های گوشتی از جمله صنایعی است که در طول دوران فعالیت خود همواره مغفول واقع شده؛ چرا که هیچگونه حمایتی از آن صورت نگرفته است. تجربه نشان می‌دهد که متأسفانه خیلی از سازمان‌ها و نهادها به جای آن که به این صنعت کمک کنند گاهاً چوب نیز لای چرخ آن گذاشته‌اند؛ برای مثال چون پایه کار ما، گوشت مرغ و گوشت قرمز وارداتی است، هرگاه کمبودی در این رابطه در بازار احساس ‌می‌شود، دیوار کوتاه‌ این صنعت باعث شده است که بیشترین فشار را متحمل شویم و یا برای مثال در سال گذشته، افزایش حقوق حدود ۵۷ درصدی را برای کارکنان ما در نظر گرفتند که با پرداخت سنوات و … این رقم از ۶۰ درصد هم عبور کرد و تمامی این‌ها باعث افزایش هزینه‌های سربار شده و ما را با معضل مواجه کرد؛ از آن طرف به ما اعلام شد که باید محصول خود را به قیمت ۱۰ ماه قبل از سال جدید به فروش برسانیم و همه این‌ها درحالی اتفاق افتاد که در مدت مشابه سال گذشته، ما مرغ را کیلویی ۲۰ تا ۲۳ هزار تومان تهیه می‌کردیم، اما در حال حاضر مرغ بی‌خس شده یا بدون استخوان را کیلویی ۱۷۰ هزار تومان خریداری می‌کنیم. بنابراین طبیعتاً هزینه‌های سربار و جانبی و افزایش هزینه‌های انرژی مثل آب، برق، گاز و … لطمات جبران ناپذیری بسیاری به ما وارد می‌کند. هم‌اکنون حدود ۲ تا ۳ سال، بحث قطعی برق همه‌گیر شده است و در هفته یک روز برق صنایع را قطع می‌کنند که این امر شامل ما نیز می‌شود و لطمات زیادی را به ما وارد می‌سازد. از یک طرف، دغدغه این را داریم که جنس ما در سردخانه فاسد نشود و از طرفی، دغدغه تولید و ادامه کار را نیز داریم. هزینه‌های جاری خود کارخانه نیز هست. در مجموع، من به عنوان فردی با حداقل ۱۰ سال تجربه در این زمینه و کسی که از دیرباز آشنایی کامل با این حوزه دارد، به صراحت اعلام می‌کنم که با مشکلات بسیار جدی مواجه هستیم. برای مثال من و بسیاری از همکاران در این صنعت در دوران کرونا، ضرر و زیان‌های بسیار زیادی را متحمل شدیم، اما دریغ از این که دولت کمکی کرده و دست صنایع را در این موقعیت خاص بگیرد. همین امر باعث شد تا بسیاری از همکاران در ۲ سال همه‌گیری کرونا به ناچار با فروختن مایملک خود همچون زمین و ملک، طلا و ماشین بتوانند سر پا مانده و به فعالیت خود ادامه دهند. اکنون نیز وضعیت به همین منوال است و به جای کمک کردن به تولیدکننده، هر روز چالش جدیدی ایجاد می‌کنند. چنانچه می‌دانیم متولی این کار اداره دامپزشکی است؛ به طوری که محصولات ما دائما از سوی این اداره مورد آزمایش قرار می‌گیرد، اما با وجود این، اداراتی مثل بهداشت، محیط زیست، صنعت و معدن و سازمان‌های دیگر نیز در کار ما مداخله می‌کنند. در واقع، یک موازی‌کاری در کار وجود دارد که ما را وادار به پرداخت هزینه‌های هنگفت می‌کند؛ مثلاً به ما اعلام شده است در کارخانه‌ای که هیچگونه ذبح شرعی در آن انجام نمی‌شود، ناظر ذبح داشته باشیم، اما سؤال اینجاست که لزوم این کار برای کارخانجاتی از این قبیل که مرغ یا گوشت را به میزان مشخصی، تهیه و وارد کارخانه می‌کنند، کجاست؟! وجود ناظر شرعی فقط برای ما بار حقوقی دارد و گاهی نیز درخواست‌هایی دارند که واقعاً از توان یک تولیدکننده خارج است.

با این که صنعت فرآورده‌های گوشتی دارای پروانه بهداشتی و استاندارد است و دائماً نظارت می‌شود متأسفانه جزو کالاهای آسیب‌رسان قرار گرفته و طبق ماده ۳۷ قانون نیز نمی‌تواند در رسانه ملی، تبلیغات داشته باشد؛ به نظر شما چگونه چنین امری، ممکن است و چه راهکارهایی را باید به کار گرفت تا دست و پای این صنعت از مشکلات باز شود؟
در واقع این مسأله مطرح است که اگر قرار است صنعت فرآورده‌های گوشتی، جزو صنایع آسیب‌رسان تلقی شود، پس چرا مجوز تأسیس و پروانه بهره‌برداری به آن می‌دهند؟! اگر این صنعت را آسیب‌رسان می‌دانند باید ‌مجوز نیز به آن نداده و این کار را جمع کنند، اما وقتی مجوز به آن داده می‌شود، نمی‌توان آن را جزو کالاهای آسیب‌رسان قرار داد و این مسأله باید شفاف‌سازی شود. برای مثال همانگونه که اشاره کردید اکنون نمی‌توانیم در صدا و سیما و جراید تبلیغ کنیم و همین امر باعث شده است از چند جا لطمه ببینیم. سؤال من از مسئولین این است: «اگر سوسیس و کالباس جزو کالاهای آسیب‌رسان است، پس در کل دنیا نیز نباید تولید شود». در ایران ما دارای نظارت‌های بهداشتی و شرعی بسیاری در این رابطه هستیم و با زحمت این محصول را تولید می‌کنیم. از طرفی، در تمام دنیا نیز این محصول تولید می‌شود، پس این یک حلقه مفقوده است؛ چرا که در دنیا که استانداردها و ایزوهای آنان بسیار بالاتر از ما است و نظارت‌های آنچنانی دارند، این محصول تولید می‌شود و هیچ اما و اگری نیز در این رابطه وجود ندارد، اما در کشور ما با آن که این محصول تولید می‌شود، جزو کالاهای آسیب‌رسان قرار گرفته است. من این را به جرأت می‌گویم که اگر به صورت آزمایشی، محصول سوسیس خارجی را با محصول داخلی ما از بدترین کارخانه‌ها، مورد آزمایش قرار دهیم، باز هم محصولات ما با آنها برابری می‌کند، اما متأسفانه در این بحث، بیشتر سلیقه‌ای عمل می‌کنند. در تولید این محصول ما روال قانونی را طی کرده و منبع واردات گوشت و مرغ ما و نیز ادویه‌جاتی که استفاده می‌کنیم و همچنین دستگاه‌های ما مشخص است و همواره کالیبره شده و دائماً مورد بازرسی و نظارت دوستان از ادارات صنعت و معدن و بهداشت قرار می‌گیرد. همچنین ما یک مسئول فنی بهداشت و یک مسئول فنی از اداره دامپزشکی و نیز یک مسئول فنی از ادراه استاندارد و یک ناظر شرعی داریم. علاوه برآن، تمامی این دوستان به طور مرتب و هفته‌ای یک بار از واحدهای ما بازدید کرده و از محصولات ما نمونه‌برداری می‌کنند و آن را مورد آزمایش قرار می‌دهند و اگر تخلفی وجود داشته باشد قطعاً جلوی فعالیت ما را می‌گیرند. بنابراین نظارت اولیه همان ارائه مجوز است که اگر صنف ما مشکلی دارد می‌‍توانند اصلاً به آن پروانه بهره‌برداری ندهند و نظارت‌های ثانویه نیز همواره انجام می‌شود. ما هم در این زمینه سرمایه‌گذاری کلان کرده و با تلاش بسیار، توانایی و پتانسیل خود را صرف این فعالیت می‌کنیم، اما در نهایت متأسفانه محصول ما را جزو کالاهای آسیب‌رسان قرار می‌دهند.

اخیراً مطرح شدن آزمون‌های بافت‌شناسی برای برخی واحدها مشکل ایجاد کرده است، در این رابطه نظر شما چیست؟
در واقع، دستورات سلیقه‌ای در این رابطه ایجاد مشکل می‌کند. برای مثال اخیراً یکی از ادارات اعلام کرده است که باید روی محصولی که از کاور در می‌آید تاریخ مصرف قید شود؛ اما این سؤال پیش می‌آید که در یک مغازه ساندویچی، برای تهیه ساندویچ، پوست آن جدا می‌شود و این امر چگونه امکان‌پذیر خواهد بود. از طرفی، داخل آن هم از مرغ، گوشت و خمیر تهیه شده که داخل کاور کالیبره شده و مورد مصرف قرار می‌گیرد؛ بنابراین چگونه می‌توان روی جلد این محصول که از کاور جدا شده است، تاریخ مصرف را درج کرد. چندی پیش، یکی از سازمان‌ها روی محصول کارخانجات در استان البرز، آزمایشات ژنتیکی انجام داد، اما باید گفت که اگر در پروسه تولید، یک مو متعلق به یک کارگر توسط دستگاه کاتر منتقل شود باید گفت که در این محصول از گوشت آدم استفاده شده است؟! آیا این امر منطقی و ممکن است؟!
به نظر من در مورد این صنف، شعرِ«گنه کرد در بلخ آهنگری/ به شوشتر زدند گردن مسگری» مصداق دارد. وقتی سازمان نظارتی کشور، قادر نیست واحدهای زیرپله‌ای را نظارت کند و در این واحدها، اقدام به تهیه سوسیس و کالباس غیربهداشتی می‌شود نباید تاوان آن را من و واحدهای تولیدی بزرگ که دائماً تحت نظارت هستیم، پس دهیم؟!
کارخانه ما جزو اولین کارخانجاتی است که به علاقه‌مندان اعلام کرد؛ بازدید از خط تولید برای عموم مردم آزاد است. هم‌اکنون نیز اگر کسی بخواهد از پروسه تهیه و تولید سوسیس و کالباس در کارخانه ما بازدید کند، ما با در اختیار گذاشتن تجهیزات بهداشتی مثل پاپوش، کلاه و… به او اجازه می‌دهیم تا از خط تولید بازدید نماید. بنابراین، مسأله پنهانی نداریم که بخواهیم آن را از دیگران مخفی کنیم. تقاضای ما از مسئولین دست‌اندرکار این است که اجازه ندهند افراد متخلف برای مثال شبانه، مکانی را اجاره کرده و اقدام به تولید ‌کنند. اخیراً حتی در برخی از مغازه‌ها در حضور مشتری، اقدام به تولید سوسیس و کالباس می‌شود؛ در حالی که این محصول باید ۸ ساعت در اتاق پخت قرار گیرد تا امکان آلودگی میکروبی نداشته باشد، اما متأسفانه کسی نیست که جلوی چنین تخلفاتی را بگیرد! وقتی این محصول در دمای ۸۰ درجه و ۸ ساعت در اتاق پخت قرار می‌گیرد، هرگونه سموم و میکروبی در آن از بین می‌رود. متأسفانه در برخی از مواقع تولیدکنندگان این صنف را متهم به گناهی می‌کنند که به هیچ عنوان با منطق هماهنگ نیست. اگر محصولات ما دارای هرگونه ایراد و اشکالی بود و یا از ارزش غذایی برخوردار نبود و مواد آسیب‌رسان داشت، آیا اداراتی مثل اداره بهداشت -که تا این اندازه روی بحث بهداشتی بودن مواد غذایی حساسیت دارد- اقدام به خرید محصولات ما برای کارکنان خود می‌کرد؟! در واقع باید عینک بدبینی را در رابطه با این محصول از چشم‌های خود برداشت. متأسفانه ما با هزاران مشکل در این صنعت در حال ادامه فعالیت هستیم، اما هر کس به هر طریقی به این صنعت آسیب وارد می‌سازد؛ توان و انرژی ما نیز به اندازه‌ای نیست که کل وقت خود را صرف تفهیم اتهامات وارده نماییم؟!

در مجموعه «ساتگین»، چند نوع محصول تولید می‌کنید؟
با تأکید به این که نام برند ما «جاموس» و کارخانه ما در استان البرز واقع است، باید بیان نمایم که مشتریان ما می‌توانند با اسکن بارکد روی محصول به همه اطلاعات از جمله آدرس دسترسی پیدا کنند و در واقع ما در مجموعه خود با نظارت‌های کاملاً سفت و سخت، اقدام به تولید انواع سوسیس‌، کالباس‌،‌هات‌داگ‌، بیکن‌، فیله و سینه بوقلمون می‌کنیم. از طرفی، مراکز ساندویچ‌ آیدا در سراسر کشور، پایگاه‌ها و شعباتی هستند که محصولات ما را عرضه می‌کنند.

آیا محصولات شما در‌هایپرها هم عرضه می‌شود؟
خیر؛ ما در‌هایپرها ورود نمی‌کنیم؛ چون متأسفانه با تجربه‌ای که قبلاً با حضور در یکی از‌هایپرهای بزرگ و مشهور تهران داشتیم با کمال تأسف به این نتیجه رسیدیم که در آنجا بحث مافیا مطرح است و این مراکز بیشتر برای کسانی تبلیغ می‌کنند که وجه بیشتری به آنان پرداخته و با آنان زد و بندی داشته باشند.

ظرفیت تولید مجموعه چقدر است؟
ظرفیت اسمی و آن چه که در پروانه ما قید شده، ۱۵ تن در روز است، اما با کمال تأسف باید گفت که به دلیل مشکلات موجود در کشور از تولید چندانی برخوردار نیستیم و شاید با ۳۰ تا ۴۰ درصد ظرفیت کار ‌کنیم.

آیا مشکل بازار نیز دارید؟
مشکل بازار هم داریم، چون بحث فروش، یک معضل اساسی است. در واقع نمی‌دانیم با همه مشکلاتی که وجود دارد باید چه کار کنیم؟! همانگونه که پیش از این نیز گفتم در سال قبل، مرغ را کیلویی ۲۰ تا ۲۲ هزار تومان خریداری می‌کردیم اما اکنون ۱۷۰ هزار تومان آن را تهیه می‌کنیم؛ با این اوضاع چه باید کرد؟ از طرفی، توان خرید جامعه را نیز باید در نظر گرفت؛ زیرا از مردمی که حتی نان شب خود را به سختی تهیه می‌کنند، چه انتظاری می‌توان داشت؟! آیا می‌توان با شرایط موجود از آنان انتظار داشت که اقدام به خرید ژامبون یا بیکن بوقلمون و یا بیکن دودی کنند؟! طبیعتاً این امری غیرمنطقی است.

در انتها اگر نکته ناگفته‌ای مانده است، بیان نمایید.
ابتدا از مصرف‌کنندگان عزیز تقاضا دارم که توجه داشته باشند، اگر تخلفی در اصناف دارای پروانه صورت گیرد، انجمن فرآورده‌های گوشتی، بیشتر از هر نهاد نظارتی با آنان برخورد خواهد کرد. از طرفی، همه ما در انجمن، یک میثاق‌نامه و تعهدنامه امضا کرده‌ایم که به هیچ عنوان از اصول بهداشتی، قانونی و شرعی عدول نکنیم. بالاخره این محصولات نیز غذای مردم است و مردم از آن استفاده می‌کنند و به نظر من اگر خدای ناکرده بخواهیم برای سودجویی بیشتر در آن دخل و تصرفی کنیم حتماً لطمه خواهیم دید، چون حتی اگر به هیچ چیز هم اعتقاد نداشته باشیم، قانون کارما وجود دارد و بالاخره نتایج کار ما به خودمان برمی‌گردد و لطمه آن را می‌بینیم. تقاضای من از مسئولین نیز این است که برای یک بار هم که شده، صاحب‌نظران این صنف را گردهم آورند و با آنان یک میزگرد تشکیل دهند و استدلال‌های آنان را شنیده و خودشان هم استدلال‌هایشان را بیان کنند و این قضیه کارشناسی شود و سپس اقدام به تصمیم‌گیری کرده و فرآورده‌های گوشتی را جزو صنایع آسیب‌رسان اعلام نمایند، اما اگر غیر از این بود و این صنعت به عنوان یک ضربه‌گیر برای فشارهای جامعه محسوب شد، با کمال صراحت، آن را از لیست کالاهای آسیب‌رسان خارج سازند.
در نتیجه، مسئولین در ادارات بهداشت، استاندارد، دامپزشکی و دیگر سازمان‌های دخیل -که مستقیماً با ما در ارتباط هستند- باید با ترتیب دادن یک میزگرد، اجازه دهند تا دلایل و استدلال‌های خود را بیان نماییم و آنان نیز دلایل خود را بیان کنند؛ قول می‌دهیم اگر آنان توانستند ما را مجاب کنند، این کار را بوسیده و کنار بگذاریم و کار دیگری را آغاز کنیم. گفتنی است که در پروسه تولید این فرآورده، از گوشت و افزودنی‌هایی مثل ادویه استفاده کرده و سپس آن را پخته و به بازار عرضه می‌کنیم؛ کاری که در هر خانه‌ ممکن است برای پخت غذا از آن استفاده شود؛ در خانه هم اگر بخواهید غذایی را طبخ کنید قطعاً به آن ادویه و چیزهایی که آن را خوشمزه‌تر می‌کند، استفاده می‌کنید. اگر قرار بود این صنعت زیان‌آور باشد مطمئناً کشورهای اروپایی و آمریکا و… که مصرف فست‌فود آنان بسیار بالاست، جلوی آن را می‌گرفتند. از طرفی باید توجه داشت هر چیزی را اگر زیاد مصرف کنید، ضرر دارد؛ حتی اگر آبگوشت را هم زیاد بخورید، چربی خون می‌گیرید، اما نمی‌توان برای یک ایراد کوچک، کل صورت مسأله را پاک کرد. به نظر من این کار باعث می‌شود تا بخش عمده‌ای از تولید کشور در صنایع گوشتی لطمه ببیند.