false
صنعت غذا: از گذشته‌های دور، از قدیم و خیلی قدیم، تماشای توت‌فرنگی‌های وحشی در جنگل‌های شمال و مخصوصاً در شهرکی مثل صومعه‌سرا در فصل بهار دیدنی بود، همین حالا بسیاری از مردم عشق طبیعت، در اواخر اردیبهشت و خردادماه به صومعه‌سرا می‌روند تا انبوه بوته‌های خودروی توت‌فرنگی را تماشا کنند.
اما تا قبل از این‌که اتابک اعظم صدراعظم ناصرالدین‌شاه و از رجال مشهور آن دوران، بوته توت‌فرنگی را از فرانسه به ایران نیاورده و در سنندج به‌خاطر آب‌وهوای مطلوب رویش و پرورش توت‌فرنگی آن را نکاشت و تکثیر نکرد مردم با این میوه آشنایی نداشتند، حتی مردم صومعه‌سرا و جنگل‌نشینان شمال ایران نامش را هم نمی‌دانستند و چندان اعتنایی به آن نداشتند.
آقای اتابک اعظم چند بوته توت‌فرنگی را از سفر فرانسه به ایران آورد، طعم خوش و رنگ شاداب این میوه نخست مورد توجه درباریان و اشراف آن دوره قرار گرفت و به‌زودی یکی از دستاوردهای کشاورزی کردستان و مخصوصاً شهر سنندج قرار گرفت، امروز کشاورزی سنندج قطب تولید توت‌فرنگی ایران شده و عمده‌ترین تجارت این شهر در فصل بهار توت‌فرنگی است. تا یکی دوماه دیگر، توت‌فرنگی سنندج به تهران و شهرهای مهم ایران صادر می‌شود و از نظر ارزش مادی، رقم بالای کشاورزان استان می‌شود.
توت‌فرنگی از میوه‌هایی است که بشر چیزی حدود ۲۵۰ یا ۳۰۰ سال پیش با آن آشنا شد.
نخست مردم اروپا و مخصوصاً فرانسه به آن دلبستگی پیدا کردند و به مردم دیگر نقاط جهان شناساندند، اما آقای «مارک اشنایدر» مدیرعامل نستله در گفت‌گویی که بخشی از آن در شماره گذشته «اقتصادسبز» چاپ شد می‌گوید محصولات ما در ۱۹۰ کشور جهان مشتری دارد توت‌فرنگی یکی از اقلام تولیدات ماست که مربا و شربت آن در برند «نستله» در گروه مهم‌ترین‌ها قرار دارد.
در مجموع می‌شود گفت توت‌فرنگی نه تنها در ایران بلکه در جهان به نسبت بسیاری از میوه‌های آب‌دار و طعم‌دار، میوه جدیدی است، فرانسوی‌ها در قرن چهاردهم متوجه توت‌فرنگی‌های وحشی شدند که به‌زودی آن را از جنگل به زمین زراعتی منتقل کردند و اهلی‌اش کردند، کاری که ما با واسطه اتابک اعظم از فرانسه آوردیم و اهلی شده‌اش را شناختیم فرانسوی‌ها از همان اول چنان با ارزش‌های آن آشنا شدند که در صنعت داروسازی به‌کار گرفتند، در ایران، در طب سنتی، توت‌فرنگی را درمانگر پیری می‌دانستند، از آن برای تنظیم فشار خون استفاده می‌کردند. بخش مبارزه با پیری با استقبال گسترده‌ای روبه‌رو شد، در طب سنتی ایران، استفاده از توت‌فرنگی برای آرایش و زیباسازی زنان، حتی زودتر از فرانسوی‌ها مورد توجه قرار گرفت، در بسیاری از روستاها، حتی از توت‌فرنگی وحشی برای شاداب کردن پوست صورت مورد توجه قرار گرفت، در صنایع غذایی ایران از اواخر دهه ۴۰ از توت‌فرنگی برای مرباجات و شربت‌آلات اشرافی بهره‌برداری شد، اما در نهایت باید گفت هیچ کشوری به اندازه ژاپن از این میوه و فرآوری شده آن در امر صادرات ردیف پیدا نکرد. در میان صادرکنندگان برتر توت‌فرنگی، ژاپن سریع‌ترین شاخص رشد اقتصادی را داشت، در سال ۲۰۱۳ تا به امروز سرعت صادراتی را از آن خود کرد یعنی با رشد ۵۴۸ درصد و ردیف اول آن قرار گرفت بعد از آن استرالیا با ۴/۲۱۱ درصد و صربستان با ۱۱/۱۳ درصد و مکزیک با ۷۵/۱۰ در ردیف‌های بعدی قرار گرفتند. ایران هم از اوایل دهه ۵۰ برای شربت آن در کشورهای حاشیه‌خلیج‌فارس مشتری وفادار پیدا کرد. و سهم خود را از تازه‌خوری عمومی مردم با ذوق و سلیقه و با امکانات مالی، فراتر برد، ولی در تولید توت‌فرنگی گلخانهای، شاید بتوان گفت، ایرانی‌ها جهشی عمل کردند.
گزارش را از سرعت تولید گلخانهای آغاز می‌کنیم.
کوچ میوه اشرافی از بهار به زمستان
در یکی دو دهه اخیر، میز پذیرایی ایرانی‌ها در بهمن و اسفند و فروردین، مملو از توت‌فرنگی شد. در سفری که چندی پیش به یکی از شهرهای استان مازندران داشتم، چه در میهمانی‌های شهری و چه در میز پذیرایی روستایی، توت فرنگی را هم دیدم، میوه‌ای که یکی دو دهه پیش از اواخر اردیبهشت در میوه‌فروشی‌های کلاس بالای سرچشمه و استانبول در بسته‌بندی‌های جمع و جور ۲۵۰ گرمی چشم‌نواز می‌شد، حالا، امروز (اواخر بهمن‌ماه) در میادین میوه و تره‌بار به‌صورت انبوه دیده می‌شود. میوه‌ای که خارج از فصل در میادین میوه و تره‌بار عرضه می‌شود دیگر جنبه اشرافیت ندارد، مشتری عام در میادین با قیمت‌گذاری کنترل شده می‌خرد و حالت تازه‌خوری دارد. قیمت‌ها البته بالا است، جزو میوه‌هایی که کیلویی حدود ۲۰ هزارتومان قیمت خورده، ولی خوبی‌اش این است که مشتری می‌تواند بسته‌بندی‌های ۱۵۰ و ۲۰۰ گرمی آن را هم بخرد. در میدان میوه و تره‌بار چالوس (جمعه دوم اسفند) نه تنها وانت‌‌های نیسان در حال بارگیری توت‌فرنگی دیدم، بلکه یک کامیون ۶ چرخ هم مملو از کارتن‌های توت‌فرنگی بارش را خالی می‌کرد. اینها از گلخانه‌های اطراف چالوس بار زده بودند، و عاشقان توت‌فرنگی لازم نبود در انتظار کامیون‌های سنندج بمانند، همه می‌توانند در زمستان توت‌فرنگی بخورند.
چشم‌نوازی توت‌فرنگی روی کیک
حالا به هر قنادی سر بزنید در ویترین‌های کوچک و بزرگ کیک و شیرینیهای تر می‌بینید که چند عدد توت‌فرنگی قرمز رنگ، وسط خامه سفید رنگ قرار گرفته است، در قنادی لُرد شهرآرا، با همین توت‌فرنگی‌های قرمز گلخانهای اشکال و نام‌های خاص را روی کیک صحنه‌آرایی کرده‌اند. تقریباً در تمام قنادی‌ها، از توت‌فرنگی برای آرایش و چشم‌نواز کردن کیک‌های بزرگ خاص جشن‌ها، بهره‌برداری تصویری می‌کنند.
حاج بیوک قناد، شیرینی پز قدیمی خیابان ویلا به ما می‌گوید: اولین‌بار قنادی فرانسه روبه‌روی سینما دیانا از توت‌فرنگی شاداب سنندج در آرایش کیک و شیرینیهای تری که میوه تازه هم دارند استفاده کرد، خردادماه سال ۴۵ که در این قنادی تازه‌کار بودم، ابتکارش با موسیوژان بود که ارمغان سفر پاریس‌اش را رونمایی کرده بود. در آن دوره، فقط در فصل بهار می‌شد از توت‌فرنگی استفاده کرد. یعنی توت‌فرنگی‌های کاشته شده در زمین رو باز کردستان وارد بازار شده بود، هنوز از کشت گلخانهای خبری نبود. بسیار هم مورداستقبال قرار گرفت.
دکتر منوچهر کیا به ما می‌گوید: پخت مربای توت‌فرنگی به‌طور سنتی در میان خانواده‌‌های با سلیقه ایرانی رواج داشت اما اولین‌بار کمپوت‌سازی‌های شاداب و شمشاد در همان دهه ۴۰ مربای توت‌فرنگی را در کنار مربای هویج قرار دادند.
فریز بهاری برای زمستان
توت‌فرنگی سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها
و سم‌زدایی‌هاست. در طب الحکیم به‌صورت اغراق‌آمیزی روی تنظیم فشار خون تأکید شده، دکتر ماه منظر الهام می‌گوید در روان‌شناسی رنگ‌ها، روی رنگ قرمز سنگین (پررنگ متمایل به سیاه) تأکید شده، این‌که در طب سنتی روی ضد پیری بودنش تأکید شده بیشتر به خاطر همان رنگ و طعم و مخصوصاً ویتامین C که تولید کلاژن را افزایش می‌دهد پوست را صاف می‌کند و همین موجب شده که روایت ضدپیری بودنش پررنگ‌تر شود، مهمترین علائم ظاهری پیری
چروک شدن پوست است. در طب سنتی باور این بود که توت‌فرنگی پوست صورت مخصوصاً ناحیه اطراف چشم را صاف می‌کند. منبع عالی ویتامین «ث»، توت فرنگی در طب مدرن هم مورد توجه است. در معرفی
و تبلیغ روی درمان کنندگی توت‌فرنگی، بحث کاهش وزن هم مطرح است، برای ایرانی‌هایی که در چند دهه اخیر، عموماً مشکل وزن بالا و درگیری کاهش وزن دارند، این اثر شفابخش که به توت‌فرنگی نسبت داده می‌شود بسیار وسوسه‌کننده است، کم نیستند خانم‌ها و آقایانی که برای کاهش وزن از اسلحه بی‌صدایی به‌نام توت‌فرنگی استفاده می‌کنند، در صنایع غذایی، شربت توت‌فرنگی و مربای توت‌فرنگی در اقلام تیراژ بالا و پرفروش‌ها قرار دارد، در گذشته‌هایی نه چندان دور که هنوز کشت گلخانهای رواج پیدا نکرده بود، در بسیاری از خانواده‌ها، توت‌فرنگی بهاری فریز می‌شد تا در زمستان‌ها مورد استفاده قرار گیرد.
توت‌فرنگی در کتاب‌های شیرینی پزی
بدون تردید «نورالهدی منگنه» مؤلف اولین کتاب قطور «طباخی و تدبیر منزل» ۱۰۳۰ صفحه‌ای برای اولین‌بار توت‌فرنگی را در حوزه آشپزی و شیرینی‌پزی معرفی کرد. مرحوم کاشی‌چی مدیر انتشارات گوتنبرگ به نگارنده گفته است: روزی که خانم نورالهدی منگنه این کتاب قطور را برای چاپ پیشش، آورده بود، از حجم بالای آن وحشت کردم. خانم منگنه توضیح داد که در این کتاب درباره شربت توت‌فرنگی دستور نوشته است، این شربتی بود که در آن ایام (اواخر دهه ۴۰) حرفش زیاد زده می‌شد و طرفداران بسیاری داشت، خانم منگنه پذیرفت هزینه چاپ را خودش بدهد و ما کارگزار چاپ و پخش آن بشویم و اولین کتاب قطور آشپزی را برای استفاده خانم‌های کدبانو چاپ کردیم
به‌زودی چاپ کتاب‌های قطور آشپزی رواج پیدا کرد و موفق‌ترین آن رزا منتظمی و چند دهه بعد نجف دریابندری دو جلدی‌اش را هم چاپ کرده است.
نورالهدی منگنه تحصیل‌کرده بیروت بود، شهری که به شدت به فرهنگ و آداب غذایی فرانسوی‌ها نزدیک بود، او در گفت‌وگویی با نگارنده (یحیی امیری) که در مجله سپید و سیاه چاپ شد، درباره انگیزه خود از تألیف چنین کتابی یادآور شد: فرانسوی‌ها به شیک بودن پوشاک شهرت جهانی دارند، اما من متوجه شیک بودن آنها در تغذیه هم شده بودم، از توجه ویژه آنها به میوه جوان توت‌فرنگی بهره بردم و ایرانیزه‌اش کردم.
شربت توت‌فرنگی خانم منگنه
بخشی که خانم نورالهدی منگنه روی آن تأکید داشت ساخت شربت توت‌فرنگی بود. ایرانی‌ها از بعد از شهریور ۲۰، روی شربت‌سازی و نوشیدن آن در گرمای تابستان علاقه خاصی داشتند، قدیمی‌ها به یاد دارند در فصل تابستان، در اکثر میادین و خیابان‌های پرتردد
طواف‌های شربت‌فروش دیده می‌شدند، که با کلنگک بر یخ، یخچالی (یخ که در چال شکل می‌گیرد) ضربه می‌زدند و تکه‌ای از آن را در لیوان گذاشته روی آن شربت می‌ریختند و لیوان یک قران که به نسبت آن زمان قیمت بالا بود، شربت توت‌فرنگی می‌خوردند که طعم گوارایی داشت و اکثر این شربت‌فروشی‌ها تبلیغ می‌کردند که فرمول شربت توت‌فرنگی آنها مخصوص و انحصاری خودشان است. خانم منگنه در صفحه ۹۵۵ کتابش درباره شربت توت‌فرنگی (با همان نثر و شیوه و نگارش!) چنین نوشته است:
«شربت ساده را حاضر نموده یک کیلو شکر که شربت شده و حاضر است با یک کیلو توت‌فرنگی که زیاد رسیده و له نباشد در عین‌حال کال و نرسیده هم نباشد دم گرفته با آب سرد شسته و در شربت که نیم گرم و در یک لعابی روی زمین است ریخته، روی بار بگذارند، چند جوش بزند، به‌طوری که پخته شوند (ولی له نشوند) در صافی تقریباً کلفت مانند وال؛ یا ململ که روی قدح گرفته شده است ملایم خالی کنند. شربت تا هنوز سرد نشده در بطری تمیز ریخته شود. در جای خنک بگذارند وقتی که کمی سرد شد در آن را با چوب پنبه محکم ببندند، در جای خنک نگهداری شود. (اگر شربت سرد نشود وقتی در بطری ریخته شود کف می‌کند و کپک می‌زند) توت‌های در شکر پخته شده را به‌جای دسر بعد از غذا مصرف کنند.»
کیسل توت‌فرنگی خانم منگنه
تا در همین بخش هستیم، دستور ساخت کیسل توت‌فرنگی را از صفحه ۶۴۹ کتاب خانم منگنه، نقل کنیم با همان نثر و شیوه نگارش:
«برای ساختن کیسل توت‌فرنگی، توت‌فرنگی یک لیوان، شکر سه چهارم لیوان، آرد سیب‌زمینی ۲ قاشق سوپخوری، توت‌فرنگی را بعد از شستن از الک رد کنند سپس دو لیوان و نیم آب گرم در دیگ یا قابلمه لعابی ریخته، شکر را در آن آب ریخته خوب به‌هم بزنند تا آب جوش آید و شکر در آن حل شود، آرد سیب‌زمینی را در کمی از آن شربت خوب حل نموده و داخل شربت کنند. بعد پوره توت‌فرنگی را در کیسل ریخته خوب به‌هم زده، همین قدر غلظت آن کافی شد در ظرف‌های بلور بزرگ کوچک ریخته در یخچال بگذارند.»
کتاب خانم نورالهدی منگنه گرچه پروپیمان تر از کتاب خانم رزا منتظمی بود ولی هرگز چون این کتاب مورد استقبال قرار نگرفت. کارشناسان نشر می‌گویند دلیل واضح آن به خاطر ویراستاری ویژه دکتر حسن صدر حاج سید جوادی بود که خانم منگنه، چنین ویرایش کننده و کمک دهنده‌ای نداشت.
توت‌فرنگی سنندج بی‌نظیر است
حاج منصور اولی را در میدان میوه‌وتره‌بار گیشا می‌بینیم، می‌دانم یکی از توت‌فرنگی‌کاران مشهور سنندج است، به نوعی عاشق کشت و کار خودش شده: «لذت می‌برم از خانواده‌هایی که توت‌فرنگی‌ها را فریز می‌کنند و در زمستان می‌خورند» از او می‌پرسم در این میدان چه می‌کند؟ آمده است با یکی دو کارگر کار بلد و حرفه‌ای توت‌فرنگی چین که در این محل کار می‌کند قرار و مدار کار یک ماهه، اردیبهشت و خرداد را بگذارد: «لابد شما هم شنیده‌اید که بعضی‌ها می‌گویند توت‌فرنگی گران است، میوه اشرافی است، قیمتش دو تا سه برابر یک کیلو پرتقال است، من به اینها می‌گویم شما فقط هزینه چین توت‌فرنگی را با پرتقال مقایسه کنید، در کمتر از ۵ دقیقه می‌شود یک جعبه پرتقال را از درخت چید، اما برای همین حجم و وزن توت‌فرنگی، یک کارگر حرفه‌ای و کاربلد، دستکم نصف روز باید وقت بگذارد.»
حاج منصور اولی روی توت‌فرنگی سنندج خیلی مانور می‌دهد: «ما بهترین توت‌فرنگی دنیا را تولید می‌کنیم، آب‌وهوای کردستان مناسب‌ترین است برای تولید توت‌فرنگی، عطر و مزه توت‌فرنگی ما را هیچ‌جای دنیا ندارد. در تهران هم ۳ قنادی مشهور از من توت‌فرنگی می‌خرد. مقدارش زیاد نیست، اما علاقه آنها به توت‌فرنگی مرغوب ما، جالب است.»
طلای سرخ، ملکه میوه‌ها
او را که برحسب تصادف در این محل یافتم پدر یکی از خبرنگاران ما در روزنامه‌ای که روزگاری مدیر تحریریه‌اش بودم می‌شناسم. به حدی به این کشت و کارش علاقه دارد که می‌گوید سنندج پایتخت توت‌فرنگی ایران بلکه جهان است. خیلی‌ها می‌گویند طلای سرخ، درآمدش خوب است یعنی ما پس از حدود ۶ ماه کار می‌توانیم دخل و خرج یک‌سال را تأمین کنیم. ناشکر نیستیم، درآمدمان خوب است، تقریباً تمام ۶-۵ هزار خانواده‌ای که از بوته‌های توت‌فرنگی نان در می‌آورند به نسبت کشاورزهای دیگر وضع بهتری دارند. اما هزینه‌های سرباری ما زیاد است، مثلاً کارتن و جعبه‌سازی نداریم باید از تهران بیاوریم، با هر وسیله‌ای نمی‌شود بار را حمل کرد و به میادین میوه و تره‌بار فرستاد، میوه‌ای است ظریف و حساس، خیلی زود لهیده و خراب می‌شود، یعنی از ریخت می‌افتد، اگرچه بسیاری از خانواده‌ها همین لهیده‌ها را دوست دارند. از آن شربت‌ها مربا درست می‌کنند.
از حاج منصور می‌پرسم آیا این شایعه درست است که توت فرنگی غیر گلخانهای را باید زیاد شست، چون سم زیاد می‌زنید؟ با کمی دلخوری و عصبانیت گفت، ما سم نمی‌زنیم، البته شاید کسی باورش نشود ولی از وقتی که توت‌فرنگی آرایش کیک‌های عروسی‌ها و جشن‌ها شده و بچه‌ها طرفدارش شده‌اند، وجداناً حواسمان هست که نباید سم زده شود.
۴۰ تا ۶۰ روز کار داریم
توت‌فرنگی از میوه‌های ظریف و حساس است که زمان چین و مصرف آن نباید حداکثر از ۷ روز تجاوز کند، حدود ۲ هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی استان کردستان، به طور عمده سنندج و مریوان زیرکشت توت‌فرنگی می‌رود. زمان عمده و حساس کار کشاورزان در ماه اردیبهشت و خرداد است.
حاج اسد مریوانی که چون حاج منصور کشاورز برجسته توت‌فرنگی کار است می‌گوید: آماده کردن زمین و حال آوردن خاک از اواخر فروردین شروع می‌شود ولی عملاً زمان کار ما روی زمین توت‌فرنگی بین ۴۰ تا ۶۰ روز است، البته اگر حوادث جوّی نداشته باشیم، یعنی هوا مساعدت کند، سرمای غیرعادی و تگرگ نداشته باشیم اما در این مدت ۴۰ تا ۶۰ روز، کشاورز توت‌فرنگی کار مثل دونده‌ی استقامت باید کار کند. در این مدت ما هیچ برنامه‌ای غیر از کار روی زمین نداریم، میوه حساس است چین و بسته‌بندی و جعبه‌زنی باید طبق برنامه و دقیق انجام شود، متأسفانه ما اتومبیل‌های مخصوص حمل توت‌فرنگی نداریم، بعضی از باغداری با وسایل معمولی بار را به تهران می‌رسانند، مخصوصاً از اوایل خرداد که هوا گرم می‌شود، حمل بار با کامیون‌های معمولی آسیب می‌بیند. بهترینها وقتی به تهران می‌رسد، زخمی و لهیده می‌شود.
روستای «گزنه» بهترینها را دارد
توت‌فرنگی را تقریباً در تمام نقاط سردسیر ایران می‌توان کاشت، اما فقط هوا و خاک کردستان است که کشت آن را به صرفه می‌کند، در کرج چند تجربه توت‌فرنگی کاری انجام گرفت، از نظر کیفیت، طعم و عطر و گوشت آن قابل مقایسه با توت‌فرنگی سنندج نبوده و از همه مهمتر، از یک بوته توت‌فرنگی در زمین‌های مرغوب و با پرستاری حرفه‌ای کشاورزی بیش از یک تا ۳ کیلو توت‌فرنگی برداشت می‌شود، در کشت کرج این رقم به ۱۰۰ گرم هم نرسید، برای همین کشت آن در کردستان رواج دارد، آقای خالد جعفری در نخستین «همایش ملی یافته‌های پژوهشی کشاورزی با محوریت توت‌فرنگی» که در دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان برگزار شد گفته است سالانه بالغ بر ۴۵ هزار تُن توت‌فرنگی در مزارع کشاورزی این استان تولید می‌شود که تقریباً ۷۵ درصد کل تولید توت‌فرنگی کشور است، که سنندج ۶۰ درصد از تولید توت‌فرنگی را در اختیار دارد. جالب است بدانیم روستای «گزنه» در ۲۰ کیلومتری شهرستان سنندج ۱۲۰ هکتار از اراضی خود را به کشت توت‌فرنگی اختصاص داده، در مقایسه با روستاهای دیگر بالاترین تولید را دارد. بخشی از شهرت خوش‌طعم و عطر بودن توت‌فرنگی سنندج به کیفیت تولید این روستا مربوط می‌شود. به عبارتی حرفه‌ای‌ترین کشاورزان توت‌فرنگی در این روستا کار می‌کنند.
صادرات توت‌فرنگی
در طول ۱۵۰ سالی که کشاورزی توت‌فرنگی در کردستان و مخصوصاً سنندج و روستاهای حوالی آن رواج پیدا کرده، و به‌زودی شهرت کیفیت آن سرزبان‌ها افتاد. یکی از دغدغه‌های کشاورزان صادرات به خارج از کشور بوده است. به گفته حاج منصور اولی، شیخ‌نشین‌های حاشیه خلیج‌فارس، مشتریان خوب بخر این محصول بوده‌اند. حاج منصور اولی که شهرت دارد مشتریانش دستچین شده‌اند، می‌گوید:
تازه‌خوری این میوه درکشورهای همسایه بسیار مورد علاقه است، پول خوبی هم می‌دهند، خود من چند شیخ اماراتی مشتری دارم، هر سال مقداری محدود به آنها بار می‌فروشم، مشکل ما وسیله حمل است. اگر هواپیمای مخصوص حمل، سردخانه‌دار می‌‌داشتیم می‌توانستیم تا ۱۰۰ تن توت‌فرنگی فقط در امارات بفروشیم، ولی با امکانات محدود امروزی که ما داریم، این رقم بسیار محدود و ناچیز است. اماراتی‌ها میل شدیدی به تازه‌خوری دارند، فاصله بین سنندج تا قطر یا دوبی اگرچه از نظر زمانی چند ساعت بیشتر نیست ولی وسیله حمل بسیار مهم است، بار اگر چند ساعت بیشتر در فرودگاه روی زمین بماند تازگی و شادابی خود را از دست می‌دهد. در تهران مشتری‌هایی دارم که مستقیماً از من بار می‌خرند برای تهران، شیراز می‌شود تدبیری اندیشید، تازه‌خورها را کامیاب کرد، ولی برای خارج از کشور با مشکلات امروزی …
کشاورزی توت‌فرنگی بسیار پرسود است
البته کاری است بسیار پر زحمت و زمان آن هم محدود است، در یکی دو دهه اخیر، برخی تلاش‌ها برای کشت پاییزه، آن شده، اما به گفته آقای حاج منصور، کشت پاییزه محدود و به صرفه نیست، کیفیت توت‌فرنگی بهاری را ندارد.
پرسش این است این محصول پرسود آیا کشاورزان را منتفع می‌کند، جواب آقای مریوانی جالب است:
اگر مثل آقای حاج منصور بدون واسطه بفروشیم البته پرسود است، ولی اکثر کشاورزان، یا بارشان را دلال‌ها می‌خرند و دلال‌ها هم در فاصله بین زمین تا میادین میوه و تره‌بار یا مغازه‌های میوه‌فروشی حقّ خودشان را می‌خواهند. در «سروآباد» و «کامیاران» کشاورزانی داریم که بارشان را از قبل پیش فروش می‌کنند، آن هم در بازاری که قیمت‌ها روزبه‌روز تغییر می‌کند. ما اگر بتوانیم توت‌فرنگی را سر زمین کیلویی ۷ تا ۱۰ هزار تومان بفروشیم سودخوبی گیرمان می‌آید، ولی کدام کشاورز است که مشتری دست به نقد با این رقم دارد؟ در سال‌های اخیر بعضی از برندهای معروف صنایع غذایی کمک‌هایی کرده‌اند، ماشین سردخانه‌دار یا یخچال‌دار، مهمترین وسیله حمل بار از زمین کشاورزی تا فروشگاه‌هاست بخش مهمی از تولیدات ما ضایعات می‌شود. علت وسیله حمل و هزینه سنگین بسته‌بندی است، نوبرانه فروشی بسیار پرسود است، البته برای کشاورزی که امکانات داشته باشد، آنها که دارند، سودش را می‌برند اقلام توت‌فرنگی بیش از ۱۰ نوع است، که بین کویین الیزا، باروس، سلوا و کاماروسار رقم‌های جدیدی هستند که ضایعات ۳۵ درصدی را به ۵ درصد کاهش دادند.#
true
true
http://sanatghaza.com/?p=27994
true
true
