اقتصادسبز آنلاین: مطمئناً اگر از تولیدکنندگان و صادر کنندگان پسته به اروپا هستید، تاکنون با معضل سم قارچی به نام آفلاتوکسین در پسته مواجه بوده اید. شاید محموله های ارسالی شما به اروپا، به دلیل بالاتر بودن میزان آفلاتوکسین از حد مجاز استانداردها، بازگشت خورده و خسارت های مالی زیادی را به بار آورده باشند. اما موضوعی که به تازگی مطرح شده است و زمزمه هایی از آن به گوش می رسد، به جز آفلاتوکسین، اعمال حد مجاز سم دیگری از گروه سموم قارچی یا مایکوتوکسین، به نام اکراتوکسین A در پسته است.
اکراتوکسین A، در اثر رشد کپک یا قارچ هایی از خانواده آسپرژیلوس و پنی سیلیوم روی طیف وسیعی از محصولات غذایی مانند غلات و فرآورده های آن، خشکبار، مغزها، قهوه، میوه های خشک و … تولید می شود. کپک یا قارچ رایجی که روی پسته رشد کرده و باعث آلودگی آن به اکراتوکسین A می شود، آسپرژیلوس نایجر (Aspergillus niger) نام دارد که به رنگ قهوه ای تیره یا سیاه مشخص می شود. البته ممکن است با وجود آلودگی پسته به اکراتوکسینA ، کپکی روی محصول مشاهده نشود. احتمال آلودگی به اکراتوکسین A، در پسته هایی با اشکال غیر طبیعی و اندازه های خیلی کوچک یا پسته های آفت زده و زرد و پسته هایی که پوسته های بیرونی آن، زودتر از موعد شکاف برداشته، بیشتر است. آلودگی پسته به اکراتوکسین، می تواند در طول رشد در باغ، در حین برداشت و انبارداری پسته اتفاق بیفتد.
اکراتوکسین A، اثرات مخربی روی سلامت انسان از جمله آسیب به کلیه و سیستم ایمنی بدن، ایجاد اختلالات هورمونی و عبور از جفت و تأثیر روی جنین می گذارد و طبق گفته آژانس بین المللی تحقیقات سرطان (IARC)، این سم قارچی در گروه ۲B به مفهوم احتمالاً سرطان زا می باشد. این سم می تواند به مدت ۳۵ روز در خون باقی مانده و در بافت های بدن تجمع پیدا کند.
در سال ۲۰۰۵ میلادی، بررسی های انجام شده روی ۱۲ محموله از پسته های ارسال شده به اروپا، دارای مقادیر بالایی از اکراتوکسین بود که نُه محموله متعلق به آمریکا با آلودگی حدودppb 22-160 و سه محموله متعلق به ایران با آلودگی حدودppb 45-110 بود. با توجه به خطرات اکراتوکسین روی سلامت انسان و به دنبال افزایش آمار بازگشت کانتینرهای پسته آلوده به اکراتوکسین A، مسئولین برخی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا از جمله آلمان و هلند سعی کردند تا اتحادیه اروپا را متقاعد کنند که برای این سم در پسته حد مجازهایی تعیین کنندکه حد پیشنهادی اروپا برای پسته،ppb 5 بود.
سپس اتحادیه اروپا از فروکام که اتحادیه ای متشکل از چند کشور در بلژیک است و بطور رسمی توسط مؤسسات اروپایی به عنوان نماینده بازرگانان اروپایی در زمینه میوه های خشک، آجیل و … به رسمیت شناخته شده است، در خواست کرد که حد پیشنهادی را بررسی کند. البته فروکام بیان کرد حد مجاز پیشنهادی ppb 5 برای پسته باعث ایجاد محدودیت روی صادرات پسته به اروپا می شود.
در سال ۲۰۱۷، اتحادیه اروپا پیشنهاد ایجاد حد مجاز در پسته را مطرح نمود و پس از بررسی خطر آن در محصولات غذایی در سال ۲۰۲۰ توسط سازمان ایمنی مواد غذایی اروپا (EFSA)، مخالفتهایی توسط کشورهای صادر کننده پسته صورت گرفت و اتحادیه اروپا تصمیم گرفت که از ابتدای ژانویه سال ۲۰۲۳، مقررات جدید حد مجاز (MRL) در مورد اکراتوکسین A در پسته را اجرایی کند. استاندارد جدید این سم در اتحادیه اروپا از نظر عده ای سختگیرانه است و حد مجاز آن برای پسته یا مغز پسته صادراتی آماده مصرف در بازار ppb 5 و برای پسته نیازمند فرآوری بیشتر در مقصد،ppb 10 در نظر گرفته شده است. در مورد محصولاتی که تا قبل این تاریخ وارد بازار شده اند و اکراتوکسین آنها مطابق با استانداردهای جدید نیست می توانند تا تاریخ مصرف در بازار باقی بمانند. البته لازم است این نکته اضافه شود که با توجه به مخالفت های زیاد، احتمالاً این پیشنهاد در پاییز سال ۱۴۰۱ به رأی گذاشته و در مورد زمان اجرایی شدن این قانون تصمیم گیری شود.
با توجه به اینکه، تجارت در حال تغییر است، شرکت مرجعان خاتم برای تسهیل در امور تولید کنندگان و صادر کنندگان، همواره سعی دارد که دغدغه های تولید کنندگان را شناسایی و در سریعترین زمان ممکن، از طریق کارشناسان حرفه ای و دستگاه‌های پیشرفته و با تکنولوژی بالای این مجموعه، آنها را مرتفع سازد. شرکت مرجعان خاتم، این بار نیز این مژده را به صادر کنندگان پسته می دهد که به عنوان پیشگام و برای اولین بار در ایران، قادر به اندازه گیری میزان اکراتوکسین A در پسته مطابق با استانداردهای اروپا می‌باشد.