گروه گزارش اقتصادسبز-یحیی امیری       عکس‌ها- شکوفه خوش‌نثار :

صنعت غذا: موسیو ژان، اهمیت حضور جهانی صنایع غذایی ایران را ناشی از عشق مدیران تولید می‌داند: با اطمینان می‌گویم صنعت غذای ایران در حدود نیم قرن حضور فعال، موفق شد با صنایع غذایی کشورهایی که سابقه ۱۰۰ ساله و ۱۵۰ ساله دارند هم ردیف شود، هیچ عاملی به اندازه، ذهن خلاق و نوآور و عشق به کار این مدیران نبوده است. من مدیران صنایع غذایی ایران را به چشم یک کاسب نگاه نمی‌کنم، شوری که اینان، این آقایان (و خانم‌ها) دارند بیشتر هنر خلاقانه است تا کسب و کار و جذب ثروت.
خانم مهتاب که ساکن ایتالیاست می‌گفت: امروز آمده‌ام به نمایشگاه تا این آقای مدیرعامل « هراز» را ببینم، به ایشان بگویم پدرم ۷۰ سال پیش در کوچه آبشار خیابان ری ماست بندی داشت، خوشنام بود و ماستش را مشتری‌های شمال شهری هم می‌بردند، اما او هرگز به عقلش نرسیده بود که می‌شود بیش از ۱۰ نوع ماست ساخت، ماست لبو و ماست گردو و ماست اسفناج و… پدرم اگر زنده بود به این آقا می‌گفت پروفسور ماست بندها، مگر می‌شود در ماست این همه تنوع به وجود آورد؟
از ویژگی‌های نمایشگاه ایران اگروفود ۲۶ اگر بخواهیم فقط به یک مورد اشاره کنیم شلوغی است، البته نمایشگاه‌ها در ذات خود شلوغی دارند. شلوغ می‌شوند و پرتردد اما آنچه در مورد نمایشگاه‌ امسال اگروفود می‌شود بدون اغراق اشاره کرد، شلوغی غیرقابل پیش‌بینی است به‌طوری که روز پنج‌شنبه به‌ عنوان گزارشگر موفق نشدم گشت‌زنی مطلوب خودم را انجام دهم، البته بخشی از ایراد کار، به دیرآمدن مربوط می‌شود و بخشی دیگر به ازدحام جمعیت که روزهای دوم و سوم اگر نگویم بی‌نظیر، ولی باید گفت کم نظیر، اشتباه زمان را روز جمعه که آخرین روز نمایشگاه بود جبران کردم با زود آمدن، حتی به قیمت چند دقیقه‌ای پشت در سالن به انتظار ایستادن.
حضور ۲۰ کشور خارجی در ایران اگروفود ۲۶ نشان دهنده جایگاه ویژه صنایع غذایی و کشاورزی در زندگی بشر است. به گفته بهمن حسین‌زاده مدیرعامل شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی در آیین گشایش «ارزش صادرات محصولات کشاورزی و غذایی کشورمان در ۹ ماهه نخست سال ۹۷ حدود ۵ میلیارد دلار بوده که نسبت به سال گذشته ۱۴ درصد رشد داشته…» آقای حسین‌زاده درباره اختصاص پاویون مذاکرات B2B گفت: این پاویون‌ها در اختیار نمایندگان کشورهای اسپانیا، اتریش، آلمان، ایتالیا، اسلواکی، امارات متحده عربی، اندونزی، برزیل، ترکیه، تونس، چین، دانمارک، روسیه، سوئیس، گرجستان، لهستان، مغولستان، هلند، هند و یونان قرار گرفته بود. اهمیت این حضور جدی وقتی بیشتر می‌شود که تحریم‌های غیرعادی آمریکا به اوج خود رسیده و در این فشار اقتصادی غیرعادی، صنایع غذایی ایران با مدیریت هوشمند برندها‌یی که بی‌جهت موفق نبوده‌اند، چهره شاداب، فعال و پرتلاش خود را نشان می‌دهد.
در مقابل غرفه یک و یک، یکی از درخشان‌ترین‌های تاریخ صنایع غذایی ایران، دکتر منوچهر کیا و میهمان فرانسوی‌اش «موسیوژان» به بحث و گفت‌وگوی محدود درباره قدمت این برند می‌پردازیم:
«… سینما کاپری کنار دانشگاه تهران جایی مناسب برای، دانشجویان برای فیلم دیدن بود، قبل از شروع نمایش فیلم، چند آگهی پخش می‌شد، یکی از آنها که همواره در خاطرم مانده، آگهی یک و یک بود «محصولات یک و یک از مواد درجه یک» غرفه‌آرایی مبتکرانه این برند در تمام این سال‌ها که به نمایشگاه می‌آیم مرا به تحسین وا می‌دارد.»
دکتر کیا می‌گوید: یکی دو برند صنایع غذایی، غایبین نمایشگاه هستند، شنیدم یکی از آنها درباره غیبتش گفته است «ما فروش خوب خودمان را داریم و نیاز به حضور در نمایشگاه نیست» این جمله منطق درستی ندارد، نمایشگاه گرچه برای حضور بازرگانی و انجام قرارداد و جذب مشتریان جدید است اما حضور، پیام زیرپوستی روانشناسی ذهنی هم دارد. برندهایی مثل نستله، پپسی کولا و دانته با شهرت جهانی، حضور در نمایشگاه را صرفاً یک امر بازرگانی می‌دانند، مشتریان خود را دارند، ولی حضور نمایشگاهی، تأثیر روان شناختی ناخودآگاه ذهن انسان را هم تداعی می‌کند. کار گرافیکی و دکور نوآورانه از یک و یک (و امسال سحرهمدان) از ذهن باز و نگاه جهانی به این صنعت می‌آید، ایرانی‌هایی که در قاره آمریکا محصولات نمک صدف را می‌خرند، گاه خریدشان و انتخاب این برند از ناخودآگاه می‌آید، سال‌های قبل از انقلاب،که آگهی‌های صدف در سینماها، رادیو تلویزیون و مخصوصاً ‌مطبوعات پرتیراژ در خاطره مانده است.
موسیو ژان دو سال پیش برای مصاحبه با مهندس شاهرخ ظهیری به ایران آمده بود. او عضو جامعه پژوهشگران صنایع غذایی فرانسه است، درباره مصاحبه با شاهرخ ظهیری می‌گوید: درباره ابتکار او برای جا انداختن برند مهرام در جامعه‌ای که صنایع غذایی تازه متولد شده و در پیکار با شیوه سنتی غذایی ایران، فقط از ذهن خلاق و جامعه شناسانه شاهرخ ظهیری «خود خرید کردن» آغاز کار جا افتاد و موفق هم شد. گزارش مصاحبه با شاهرخ ظهری برای دست‌اندرکاران صنایع غذایی فرانسه جالب و جذاب بود.

موسیو ژان، اهمیت حضور جهانی صنایع غذایی ایران را ناشی از عشق مدیران تولید می‌داند:

با اطمینان می‌گویم صنعت غذای ایران در حدود نیم قرن حضور فعال، موفق شد با صنایع غذایی کشورهایی که سابقه ۱۰۰ ساله و ۱۵۰ ساله دارند هم ردیف شود، هیچ عاملی به اندازه، ذهن خلاق و نوآور و عشق به کار این مدیران نبوده است. من مدیران صنایع غذایی ایران را به چشم یک کاسب نگاه نمی‌کنم، شوری که اینان، این آقایان (و خانم‌ها) دارند بیشتر هنر خلاقانه است تا کسب و کار و جذب ثروت.
موسیو ژان در بخشی از صحبت‌هایش به برند هراز اشاره کرد و گفت:
(دوست من) دکتر منوچهر کیا مرا با این برند آشنا کرد، با مدیران این برند دیدار نداشته‌ام، اما کارنامه‌اش را که نگاه می‌کنم و می‌بینم با ماست، این غذای معمولی، شاید چاشنی، کاری با غذایی کارها کرده که یک آهنگساز، یا نقاش مینیاتور انجام می‌دهد و به شهرت جهانی می‌رسد، تنوعی که در تولید ترکیبی‌ ماست به وجود آورده حاکی از ذهن خلاق و نبوغ مدیران آن است، دکتر کیا حدود ۱۰ماست ترکیبی را برای من برشمرد که هراز تولید کرده، یعنی ریشه عام علایق غذایی سنتی ایرانی‌ها را در تولیدات خود لحاظ کرده و به نیاز روانی جامعه‌اش پاسخ داد، و به حق موفق شده، ماست و لبو و ماست و کدو و ماست و اسفناج و … من این افراد را در ردیف کاسبان صنایع غذایی نمی‌بینم، آنها را در ردیف هنرمندان خلاق و نوآور قرار می‌دهم.
نبوغ و هوشمندی ایرانی‌ها در شعر و ادبیات و هنرهای تجسمی بر جهانیان آشکار بود، حالا در صنعت غذا، با ژانر جدیدی از این خلاقیت آشنا شده‌ایم.
درخشان بودن اگروفود ۲۶ را از هر زاویه‌ای که بنگریم، موقعیت حساس اقتصادی تحریم‌ها را هم باید مدنظر قرار دهیم. پرش قیمت‌ها و سختی فراهم کردن ابزار و ماشین‌آلات و…
همه و همه این مصایب اقتصادی، اکنون در اوج خود قرار دارد و در چنین هنگامه‌ای، صنایع غذایی ایران، مغرور و استوار خود را در یک نمایشگاه بین‌المللی نشان می‌دهد. همان که خانم لادن ملکی مدیر اجرایی «ایران اگروفود» به «اقتصاد سبز» می‌گوید:
میزان رشد مشارکت در بخش داخلی ۰۸/۳۲ درصد و فضای تحت پوشش ۶۷/۳۳ درصد و فضای مفید ۱۲/۳۴ درصد بوده است.

نوعی تبلیغات نوآورانه

یکی دو روز پس از پایان نمایشگاه، تمام همکارانی که در روزهای نمایشگاه حضور داشتند دور میز بزرگ تحریریه «اقتصاد سبز» جمع شدیم و من از تک‌تک آنها پرسیدم درباره نمایشگاه امسال چه گفتنی‌ دارند. هرکس چیزی گفت که برای این گزارش جالب بود اما آنچه که خانم مریم حق‌بیان، بیان کرد موج معنوی و عاطفی داشت:

«جای آقای شاهرخ ظهیری امسال خالی بود، او تقریباً هر روز به نمایشگاه می‌آمد و با علاقه و عشق غرفه‌های همکاران را نگاه می‌کرد. به جدیدترها که او را فقط از اسم می‌شناختند، توصیه می‌کرد، نوآوری کنید، صنایع غذایی با نوآوری شاداب می‌شود. او با هرکس که دوست داشت عکس می‌گرفت. این نوآوری در تبلیغات نمایشگاهی از سحر همدان در پارکینگ برای من جالب بود؛ روی اتومبیل تمام شرکت‌کنندگان یا بازدیدکنندگان آفتابگیر صنایع غذایی سحر دیده می‌شد. یک جور میهمان‌نوازی خاص برای ما، این آفتابگیرها که با نظم خاصی روی هر اتومبیلی که پارک می‌کرد نصب می‌شد. دلم می‌خواست آقای مهندس مسعود توتونچیان را که این سال‌ها گذر ایام برچهره و موهای کم‌کم سفید شده او عیان شده بود بپرسم شما با این ابتکارتان روح شاهرخ خان را شاد کرده‌اید. نوآوری دیگری که جالب بود و از حاشیه‌های نمایشگاه امسال بوده است، رایگان شدن پارکینگ بود و ورود سرریزهای پارکینگ به محوطه نمایشگاه، که جلوی اتلاف وقت را گرفته بود.

پدران و فرزندان

در فرهنگ تجارت ایرانی‌ها، از گذشته‌های دور، رسم بود، که در لوگوی برند می‌نوشتند مثلاً تجارتخانه «مرتضوی و پسران» در صنایع غذایی هم این رسم کم و بیش متداول است اما امسال در نمایشگاه، دختر بهروز فروتن،فرناز فروتن، هم در ادامه راه پدر وارد فعالیت‌های این صنعت شده بود، هرکس که از مقابل این غرفه می‌گذشت یاد پدر و خاطره بهروز زنده می‌شد.
بهروز فروتن که به «آقای سلام» هم شهرت دارد، اگرچه چون گذشته در شور و هیجان کار در کارخانه بهروز و آن ماشین ژیان معروفش نقشی ندارد، اما همواره در محافل مدیریتی و تشکیلاتی این صنعت حضور دارد و عاشقانه به تماشای درخشش همکارانش در این صنعت
می‌پردازد.
قبل از بهروز فروتن، یونس ژائله به دخترش سحر ژائله در شیرین عسل نقش مؤثر و پررنگی داده است. شیرین عسل چندی است که در این صنعت توسعه را محور فعالیت‌های خود کرده و اکنون سبد محصولات از شیرینی و شکلات خارج شده و حتی در نوشیدنی‌ها، آب را هم لحاظ کرده است. من سحر ژائله را در مراسم اهدای لوح «اقتصاد سبز» دیده بودم و دورادور از نقش پررنگ شده‌اش در گردش کار این برند باخبرم، دختر دیگر، دختر جهان جمشیدی در «دلوسه» است که امور بین‌المللی را اداره می‌کند. به این ترتیب پدران و پسران به پدران و فرزندان تغییر کرده است.

نوشیدنی شفا دهنده

حضور مؤثر زنان در صنایع غذایی ایران، فقط شامل پدران و فرزندان نمی‌شود. خانم زهرا شفایی مسؤول فنی کارخانه شرکت اندیشه، نوشیدنی سالم «مایاما» را معرفی می‌کند. «به پاس زندگی به سلامتی بنوشید مایاما کامبوچا» با معلومات وسیع و گسترده‌ای درباره نوشیدنی تخمیری از چای سبز برای میهمانان غرفه‌اش می‌گوید:«این نوشیدنی سرشار از ویتامین‌های گروه ب و سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هاست. همانطور که می‌دانید مواد آنتی‌اکسیدان ضد سرطان هستند و تقویت‌کننده کبد، کبدهای چرب، انرژی زا، سم زدا و پروبیوتیک … خواص خیلی زیادی دارد، تقویت کننده سیستم گوارش هم هست، با قدمت دو هزارساله، کامبوچا در اصل برای چینی‌ها و ژاپنی‌ها یک نوشیدنی سنتی است، اما حالا دیگر با فرا جهانی شدن صنایع غذایی به همه کشورما از جمله ایران هم آمده، در ایران تولیدکننده‌های زیادی هستند که روی این نوشابه تمرکز کرده‌اند و «مایاما» حدود ۴ سال است که موفق شده در سطح گسترده‌ای معرفی شود. در استان البرز، استان فارس، بندرعباس و چند استان دیگر نمایندگی فروش داریم..»
توضیحات خانم زهرا شفایی برای همکارمان شکوفه خوش‌نثار چنان جذاب بود که بیش از ۲۵ عکس از او و غرفه‌اش، فلاش زد.

سماق سولاکان ارگانیک (دُرنیکا)

در میزگرد تحریریه «اقتصاد سبز» برای تنظیم این گزارش، تقریباً تمامی ۷ نفری که در تمام ۴ روز نمایشگاه حضور مؤثر کاری داشتند بر این عقیده بودند که صنایع غذایی کشورمان، در این یکی دو سال اخیر روی ارگانیک بودن غذا تأکید خاص دارند. بازخورد این نگاه در بین مردم هم خیلی خوب بود، گویی خسته شدگان از اینترنت و ماهواره و تلگرام، به غذاهای ارگانیک عشق و علاقه ویژه‌ای پیدا کرده‌اند؛ الحق و الانصاف گام‌های مؤثری هم برداشته‌اند، یکی از این ارگانیک‌ها که توجه گروه گزارش را هم جلب کرده، سماق‌هایمان ارگانیک است. آقای بهراد مهاجر ایروانی مدیر فروش غرفه می‌گوید:
سماق‌های ارگانیک مورد تشویق سازمان ارگانیکش هم قرار گرفته و تأکید کردند دمنوش سماق مثل چای سبز، دم می‌شود و برای کاهش وزن، پاکسازی پوست، درمان نقرس تأثیر دارد. از ایشان پرسیدم برای این دمنوش سماق که مزه تلخی دارد چه باید کرد؟ خیلی ساده و حاضر جواب گفت: عسل و یا نبات می‌شود شیرینش کرد، افرادی که این نوشیدنی دم شده را میل می‌کننده بهتر است قبل از مزه به خواص درمانگری آن فکر کنند، اما در هر صورت، عسل خوب را برای شیرین کردن، توصیه می‌کنیم.

جذاب کردن بی‌نظیر خرما

«رطب ثمین بم» دیدنی بود، مخصوصاً که خرما در چند ماه اخیر افزایش قیمت جهشی هم داشت، اما ثمین بم در کار بسته‌بندی، نوآوری‌های چشمگیری داشته، در این غرفه، ما که کنجکاوانه محصولات را زیر و رو می‌کردیم، در تماشای بسته‌بندی‌ها، تا دقایقی قابل باور نبود که این شکل شکیل همان خرمای سنتی است که تا دیروز قیمتی نداشته، و خرما چینان جنوب، مخصوصاً بم، در گروه ضعیف‌ترین اقشار اقتصادی قرار داشتند.
غرفه ثمین بم بیش از حد شلوغ بود، دوستداران خرما وقتی می‌شنیدند که این برند دارای پروانه بهداشتی ساخت از غذا و داروی وزرات بهداشت هم هست و علاوه بر علامت استاندارد ملی ایران، استاندارد FS Food و گواهینامه HACCP و GMP و گواهینامه بین‌المللی محصولات ارگانیک از اتحادیه اروپا را هم دارد. شرکت جوان است، اوایل سال ۱۳۸۴ در شهرستان نرماشیر تأسیس گردید، این مجموعه در زمینی به مساحت ۱۰ هزار مترمربع در جوار جاده ترانزیت بم به سمت زاهدان و چابهار قرار گرفته است، باغات مکانیزه و سردخانه‌ای به ظرفیت ۳۵۰۰ تن و مجهز به لیفتراک، اولین سردخانه استاندارد منطقه و… عناوین بسته‌بندی هم جذاب است. بسته‌بندی خرمای ربی،‌ خرمای زاهدی، خرمای کبکاب، خرمای سایر، خرمای کلوته… کار مدیریتی این مجموعه به‌راستی قابل تحسین است.

مترلینگ در غرفه هدیش

به غرفه «هدیش» که رسیدیم به خانم خوش‌نثار که با کنجکاوی زاویه عکس مناسب را جستجو می‌کرد گفتم پس مهندس امیرحسین ابره‌دری کو؟ گویی هرجا که بحث و معرفی عسل می‌شود باید این همکار نازنین را داشته باشیم، علت این است که آقای ابره‌دری در چند سال اخیر با عزم جزم به زنجیره تولید و توزیع و فروش عسل توجه داشته و در معرفی برندها کوشیده و سالنامه عسل را هم در گروه نشریات «اقتصاد سبز» انتشار داده است. تا جایی که همکاران به شوخی به او می‌گویند آقای عسل و در هر لحظه روز و در هر موقعیتی هر پرسشی درباره عسل داشته باشیم ایشان پاسخگو هستند.
هدیش به‌عنوان عرضه کننده عسل‌های کمیاب هم شهرت دارد، در این غرفه است که می‌شنویم: «عسل دارای ۸۰ ماده مفید برای انسان است و هیچ ماده غذایی تا این اندازه نیروی کهربایی ندارد، این ماده مغذی هیچگاه فاسدشدنی نیست» برای تهیه یک کیلوگرم از این شهد گوارا، زنبور ناگزیر است بین ۱۲۰ تا ۱۵۰ هزار بار شهد حمل کند و برای فراهم نمودن آن ۱۰ میلیون گل را بازدید کرده و از آنها شهد (انگبین) تهیه نماید و مسافتی معادل ۱۱ هزار و ۴۰۰ بار در دقیقه را طی کند..» همانطور که به توضیحات گوش می‌دهم، چشمم روی بسته‌بندی‌های جذاب آویشن، اوکالیپتوس، زرشک، اسطوخودوس می‌گردد. آقایی که معلوم است اهل کتاب و مطالعه می‌گوید: جای موریس مترلینگ نویسنده بلژیکی و ذبیح‌اله منصوری مترجم کتاب زنبورعسل مترلینگ در غرفه هدیش خالی!

آب نارنج زدن اردیبهشت

اردیبهشت تمام شد و اواخر خردادماه است، ولی ما در غرفه «اردیبهشت» بی‌اختیار مجذوب همین انتخاب نام برند شده‌ایم، بوی شیراز می‌دهد، از گلاب و بهار نارنج و عرق کاسنی، عرق نسترن و بالاخره آبغوره اردیبهشت و آب نارنج اردیبهشت.
به آب نارنج اردیبهشت که می‌رسم تحسین می‌کنم مدیران این برند را، چرا که رب نارنج و آب نارنج یکی از سنتی‌ترین چاشنی‌های پرطرفدار کشورمان بوده است. در شمال ایران، مخصوصاً مازندران، قوام نارنج یا همان رُب نارنج بسیار پرطرفدار است، می‌شود گفت هیچ کدبانویی در مطبخ خانه بدون رُب نارنج، شوق غذا درست کردن ندارد. این ماده غذایی پرمخاطب، تا قبل از این‌که وارد غرفه اردیبهشت بشوم تولید شخصی داشت، اگر کسی توان تولید نداشت و باید به بازار می‌رفت و از زنان روستایی، رُب نارنج می‌خرید و از تهیه غیربهداشتی و تقلب در ماده اولیه، دچار شک و تردید می‌شد. حالا یک برند شیرازی، این محصول را تولید کرده است. مهمترین فایده خرید از برندهای صنعتی، صداقت کار است، برندها کنترل بهداشتی می‌شوند، اصولاً هیچ برندی حاضر نیست با تقلب در یک محصول بازار تمام تولیداتش را از سکه بیندازد و خراب کند. عرقیات و رُب‌ها مخصوصاً نارنج و آب نارنج، از گذشته‌های دور، چاشنی باب میل همه طبقات جامعه بوده‌اند، چند دقیقه‌ای که در این غرفه تأمل کرده‌ام، دیده‌ام بازدیدکننده‌ها، سراغ محل فروش آب نارنج را می‌گیرند.

زعفران را با زرشک آمیختند

شهر قـاین زعفرانش را فرش جانان می‌کند

سرمه چـشم از غبار کـفش میهمان می‌کند

زعـفران را با زرشک آمـیختند شـد قاینات

عطر گیسویش جهان را عنبر افشان می‌کند

در غرفه «ساگارت زعفران» مرد خوش مشرب و با ذوق ادیبی از روی بروشور، شعر می‌خواند، شعر مفصل‌تر از این چند بیتی است که نقل کرده‌ام، اما همین کوتاه شده نشان می‌دهد که دست‌اندرکاران زعفران، این مشهورترین و پربهاترین محصول کشاورزی صادراتی ایران، چه جایگاه ویژه‌ای در جهان دارد، نوین زعفران، سحرخیزها ، مصطفوی ها از مشاهیر جهانی صنایع غذایی ایران هستند.
علی شریعتی‌مقدم نوین زعفران که کارآفرین برتر هم شده، چهره و تیپی دارد که بیشتر شبیه نخست‌وزیرهای قرن بیستم اروپایی است تا یک زعفران فروش و سحرخیزها را هیچ دست‌اندر صنایع غذایی در جهان نیست که نشناسد و با اطمینان از این برندها خرید نکنند. خانم دکتر رویا اطاعتی که استاد دانشگاه بیرمنگام است در حین بازدید از غرفه سارگارت نکته جالبی را به ما یادآور می‌شود:
زعفران ایران، با ارزش‌ترین کالایی که در سبد غذای جهانیان قرار دارد، در گذشته‌‌های دور مدیریت‌های ضعیفی داشته و فله‌ای به اسپانیا و دیگر کشورها می‌رفته، خوشبختانه در دو سه دهه اخیر، با ورود مدیرانی دانشگاه دیده و مجرب و از همه مهمتر عاشق کار و حرفه، به ارزش واقعی خود نزدیک و نزدیک‌تر شده است.

غذا درمانی در ترگل

سرکه سیب که زنده یاد شاهرخ ظهیری درباره آن کتابی نوشته و در «اقتصاد سبز» باز چاپ می‌شود یکی از کشفیات صنایع غذایی است. در طب سنتی و غذاهای سنتی ایرانی، جایگاه ویژه خود را نداشت، کدبانوهای هنرمند (مثل شهربانو مادربرزگ خودم) اواخر شهریور و اوایل مهرماه، بساط غذاسازی برای زمستان را فراهم می‌کردند از بسیاری از غذاهای مفید غافل بودند.
در غرفه ترگل وقتی بطری‌های سرکه سیب را در کنار بطری‌های سرکه سبزیجات می‌بینم، متوجه می‌شوم که این صنعت در کشف و ترویج غذاهای مفید چه نقش مؤثری داشته است. تنوع غذایی که امروز مردم ایران دارند و از آن‌ بهره و لذت می‌برند، تا حدود زیادی مرهون صنعتی شدن ساخت غذا هستند و اگر در گذشته، عطارهای با تجربه، بعضی خواص غذاها را در اختیار مشتری خود می‌گذاشتند، امروز به برکت مدیران عاشقی که در این صنعت دست‌اندرکار شده‌اند، جنبه عمومی و فراگیر پیدا کرده است. حتی می‌شود گفت برندهای معتبر با اطلاعاتی که به مشتریان محصولات خود می‌دهند، از نقش تجاری و کسب و کار صرف، به نقش درمانگری اکثر بیماری‌ها می‌پردازند. در همین غرفه ترگل است که وقتی بحث سرکه سبزیجات می‌شود و کنجکاوم که درباره آن بیشتر بدانم، درباره ۵ گیاه، ۶ گیاه، ۷ گیاه، ۱۲ گیاه، ۲۰ گیاه و ۱۰۰ گیاه توضیح داده می‌شود! «۱۲ گیاه برای تقویت مو، رویش و جلوگیری از ریزش مو، شستشوی مو و ماساژ مو، نتیجه آشکار دارد. و «خار مریم» تصفیه کننده کبد چرب و صفرا آور است و…»

پروفسور ماست‌بندی

غرفه میهن بیش از حد شلوغ است چرا که بستنی میهن جزو ۱۰ برند برتر بستنی دنیا شده است. مزرعه خانوادگی سالم، جالب این‌که در این غرفه، به بازدیدکنندگان یک سبد کدو، گوجه‌فرنگی، فلفل دلمه‌ای، بادمجان و… داده می‌شد. آرگون صنعت که درخشش چشمگیری در یکی دو دهه اخیر داشته، از ماشین‌آلات جدیدی رونمایی کرده است. دکتر نبی «زیتون آرشیا» مشهد از برند « ادنا » یعنی انجمن دارندگان نشان استاندارد رونمایی کرد. و «هرول» مثل همیشه خوش درخشید. زعفران مصطفوی وارد راهی شده که درخشان شدن آن از هم‌اکنون احساس می‌شود. لباس هندی خانم‌هایی که در غرفه برنج هندی شوی ظریفی را به تماشا گذاشته بودند و بالاخره غرفه هراز و پنیر آلیما، مصاحبه مهندس شهریار دادگر، مدیر پروژه‌های خانه پنیر آلیما را که درمجله شماره پیش خوانده‌ام، در جمعی از غذاشناسان و تجار غذا، بحث ماست فروشی هراز پیش آمده بود، خانم مهتاب که ساکن ایتالیاست می‌گفت: امروز آمده‌ام به نمایشگاه تا این آقای مدیرعامل هراز را ببینم، به ایشان بگویم پدرم ۷۰ سال پیش در کوچه آبشار خیابان ری ماست بندی داشت، خوشنام بود و ماستش را مشتری‌های شمال شهری هم می‌بردند، اما او هرگز به عقلش نرسیده بود که می‌شود بیش از ۱۰ نوع ماست ساخت، ماست لبو و ماست گردو و ماست اسفناج و… پدرم اگر زنده بود به این آقا می‌گفت پروفسور ماست بندها، مگر می‌شود در ماست این همه تنوع به وجود آورد؟