صنعت غذا: در دهه ۶۰ حضور همزمان سید مهدی آثاریان و احمد ملک در سندیکای ماکارونی کافی بود تا انس و الفتی میان این دو ایجاد شود که هر دو با آرمان تولید صنعتی، عطای تولید سنتی با برندهای «یومبو» و «سمیرا» را به لقایش ببخشند و با خریداری «مانا» سنگ بنایی را بگذارند …
سید مهدی آثاریان و احمد ملک

دو رقیب در بازار سنتی ماکارونی تبدیل به دو شریک موفق در بازار صنعتی ماکارونی امروز با خلق «مانا» شدند
صنعت غذا: در دهه ۶۰ حضور همزمان سید مهدی آثاریان و احمد ملک در سندیکای ماکارونی کافی بود تا انس و الفتی میان این دو ایجاد شود که هر دو با آرمان تولید صنعتی، عطای تولید سنتی با برندهای «یومبو» و «سمیرا» را به لقایش ببخشند و با خریداری «مانا» سنگ بنایی را بگذارند که امروز نه تنها صاحب یکی از مدرن‌ترین و با کیفیت‌ترین برند‌های تولیدکننده ماکارونی کشور هستند، بلکه با تأسیس کارخانه مدرن آرد «مانا» و شرکت پخش «مانا» در عمل مجموعه‌ای قدرتمند را مدیریت می‌کنند.
آثاریان در همان آغازین سال‌های شراکت، «یومبو» را واگذار کرد و ملک در همین اواخر «سمیرا» را به نبی‌ا… نوری نسب که او نیز در زمره مدیران خوشنام صنعت غذا قرار دارد واگذار نمود.
آثاریان در فروردین سال ۱۳۲۰ در شهرستان یزد دیده به جهان گشود و ملک در یکم بهمن ۱۳۳۴ در شهمیرزاد استان سمنان متولد شد.
آنها صداقت را سنگ‌بنای شراکت می‌دانند و معتقدند این خصلت، تداوم‌گر شراکت و همکاری آنها بوده است. مطالعه این گفت‌وگوی خواندنی با این دو بزرگمرد صنعت ماکارونی که به نوعی روایتگر سیر تکامل این صنعت نیز می‌باشد، خالی از لطف نیست.

سردبیر

عکس‌ها: اقتصادسبز | شکوفه خوش‌نثار |

سال‌های متمادی شراکت و رفاقت قطعاً‌ رموزی دارد که کاری موفق را به یادگار گذاشته است. به عنوان نخستین پرسش درخصوص این رموز و نحوه شکل‌گیری مجموعه «مانا» توضیح دهید.

آثاریان: تا جایی که به یاد می‌آورم در سال ۱۳۷۰ مجوزی به‌نام «البرز ماکارون» را اخذ کرده بودم تا کارخانه‌ای صنعتی تمام اتوماتیک ایجاد شود، در همان مقطع به‌واسطه آشنایی و دوستی که با احمد ملک در هیأت مدیره انجمن ماکارونی داشتم، به این نتیجه رسیدم که تنها فردی که می‌تواند در این مسیر گام بردارد فقط و فقط اوست و از این‌رو به او پیشنهاد همکاری دادم و ملک پس از بررسی پیشنهاد، همکاری من را پذیرفت.
در سال ۱۳۷۰ پس از سفری که به اتفاق برای تحقیق و بررسی کارخانجات پیشرفته ماکارونی به ایتالیا داشتیم، به‌تدریج روند همکاری ما آغاز شد. در همان مقطع اولیه احمد ملک پیشنهاد خریداری ماکارونی «مانا» که در آن مقطع به‌صورت سنتی تولید می‌شد را مطرح کرد که به نظر من اقدامی پرریسک بود، اما سرانجام با خرید «مانا» در واقع سنگ بنای کارخانه «مانا»ی صنعتی فعلی از همان مجموعه سنتی که خریداری شد گذاشته شد.

احمد ملک: بنده در سال ۱۳۵۸ شرکت «سمیرا ماکارون» را تأسیس کردم، البته در سال ۱۳۶۳ موفق به دریافت پروانه وزارت صنایع شدم.
در آن مقطع (زمان جنگ تحمیلی) تمام ایران کارخانجات ماکارونی بصورت سنتی فعالیت می‌‌کردند. صنعت ماکارونی هم برخلاف صنعت آرد که ارز ( دلار هفت تومانی ) دولتی برای خرید ماشین آلات تولید دریافت می‌کرد، اصلاً مورد توجه نبود و مسؤولان معتقد بودند که غذایی غربی است.
آقای مهدی آثاریان هم ابتدای دهه ۶۰ ماکارونی «یومبو» را خریداری کرد که آن هم واحدی سنتی بود. آشنایی ما بر می‌گردد به همکاری در هیأت مدیره سندیکای ماکارونی که آقای آثاریان رییس هیأت مدیره و بنده عضو هیأت مدیره بودم.
در سال ۷۰ بود که آثاریان شرکت «البرز ماکارون» را ثبت کرده بود و به بنده پیشنهاد همکاری داد. در آن مقطع ایشان در نظر داشت که خطوط کانتی نیوس وارد کند و من هم علاقه‌مند به همکاری با ایشان بودم.
در دهه ۶۰ به‌دلیل آنکه ماکارونی با آرد یارانه‌ای تولید می‌شد و قیمت بسیار ارزانی داشت. هم آرد و هم ماشین‌آلات تولیدی از کیفیت پایینی برخوردار بود و در آن مقطع بود که زمینه‌های ورود ماکارونی‌های ترکیه‌ای به کشور فراهم شده بود.
درآن زمان که مصادف با فروپاشی شوروی سابق بود و نیاز برای کشورهای تازه استقلال‌ یافته ایجاد شده بود، به سرعت در کشور موافقت اصولی بیش از ۶۵۰ واحد صادر و حدود۲۵۰ واحد تولیدی ماکارونی صنعتی راه‌اندازی شد، اما ما می‌دانستیم که این وضعیت کوتاه‌مدت خواهد بود، از این‌رو تصمیم گرفتیم خطوط کانتی‌نیوس(continuous) وارد کنیم.
اما همان‌طور که گفتم به‌دلیل پایین‌بودن کیفیت مواد اولیه (‌آرد رایانه‌ای‌) و قیمت ارزان ماکارونی، سود به اندازه‌ای نبود که ورود خطوط صنعتی نو را توجیه‌پذیر کند و دولت هیچگونه ارزی با قیمت مناسب در اختیار ما قرار نمی‌داد.
از این‌رو در سال‌های بعد تصمیم گرفتیم خطوط دسته دوم کانتی‌نیوس را از کشور آلمان خریداری کنیم.

داستان خرید «مانا» چگونه بود؟

ملک: در سال ۱۳۷۱ وقتی متوجه شدیم که توان خرید کانتی‌نیوس را نداریم با توجه به محدویت‌های ارزی، کارخانه «مانا» که شرکت تولیدی سنتی واقع در سیمین دشت کرج بود را خریداری کردیم و «مانا» از آنجا شکل گرفت.
البته در آن مقطع ماکارونی «سمیرا» با وجود آنکه سنتی بود بسیار موفق در بازار حضور داشت و همواره در کنار ماکارونی‌های صنعتی ترکیه‌ای در قفسه‌های فروشگاه‌ها قرار می‌گرفت.

شروع واحد صنعتی شما در چه سالی بوده است ؟

ملک: فعالیت واحد صنعتی مانا در اوایل سال ۱۳۷۵ با خرید زمین و ساخت سالن و تاسیسات جهت ماشین آلات تمام اتوماتیک شروع شد.

اولین واحد صنعتی در کشورچه سالی راه‌اندازی شد؟

ملک:‌ سال ۱۳۷۷ شرکت «تک ماکارون» با اولین خطوط صنعتی ماکارونی فعالیت را آغاز کرد. این واحد را آقایان صادقیان، کرمانیان، کرمانشاهانی و میثمی‌فرد که در این صنعت نبودند، راه‌اندازی کردند.

چطور شد که شما که سال‌ها در صنعت ماکارونی بودید و سال ۷۵ هم زمین کارخانه را خریداری کردید، موفق به واردات ماشین‌آلات نو نشدید؟

ملک: متأسفانه در آن مقطع وزارت صنایع نگاهی خاص داشت، چرا که به بنده که ۱۶ سال در صنعت ماکارونی بودم، حتی یک دلار ارز اختصاص ندادند، اما به مجموعه «تک ماکارون» ۱۴ میلیون فرانک سوییس بر مبنای دلار ۱۷۵ تومانی اختصاص دادند. اما ما ماشین‌آلات دست دوم خودمان را در همان مقطع زمانی بر مبنای دلار آزاد ( ۴۵۰ تومانی) وارد کردیم.

خط صنعتی «مانا» از چه زمانی وارد مدار تولید شد؟

ملک: حدود ۸ ماه بعد از «تک ماکارون» و در اوایل سال ۱۳۷۸ خط دست دوم ما استارت خورد.
البته در آن مقطع بازار در اختیار «تک ماکارون» بود و ما هم با ظرفیت پایین‌تر در کنار آنها در بازار حاضر بودیم.
در آن مقطع تصمیم گرفتیم کارمان را توسعه دهیم، چرا که با حذف تدریجی یارانه وضعیت صنعت تغییر کرد و حق انتخاب مواد اولیه در اختیار تولیدکننده قرار گرفت که می‌توانست بازار را مدیریت کند و بدین‌ترتیب وضعیت این صنعت بهتر شد.
در سال ۱۳۸۱ با تداوم روند بهبود وضعیت، خط دوم و در سال ۱۳۸۳ خط سوم را که همگی خطوط نو بود را استارت زدیم.
خوشبختانه این روند توسعه‌ای کماکان ادامه دارد، البته در۱۰ سال اخیر به‌دلیل تحریم‌ها دچار مشکلاتی شده‌ایم.
در سال ۸۵ که روند توسعه‌ای را طی می‌کردیم متوجه شدیم که به مواد اولیه مطلوب نیاز داریم، چرا که کارخانه‌های آرد که با آنها کار می‌کردیم جملگی از گندم نرم آرد می‌گرفتند و به‌دلیل آنکه آسیاب گندم سخت را نداشتند، از گندم دوروم آرد نمی‌گرفتند.
در آن مقطع به این نتیجه رسیدیم که برای موفقیت در بازار ماکارونی نیاز به آرد سمولینا وجود دارد و از این‌رو سال ۸۵ استارت ساخت یک کارخانه آرد را زدیم و از سال ۱۳۹۰ کارخانه آرد «مانا» را با مدرن‌ترین ماشین‌آلات روز دنیا راه‌اندازی کردیم.
آنقدر این کارخانه مدرن است که سال‌ها شرکت «بولر» از کشورهای همسایه جهت بازدید به این کارخانه دعوت می‌کرد.
این کارخانه هم خط تولید سمولینا و هم خط آرد نرم با ظرفیت ۵۰۰ تن تولید آرد در روز را دارد که از مدرن‌ترین خطوط تولید آرد دنیا به‌شمار می‌رود. البته از روز نخست به‌دنبال فروش آرد خبازی نبودیم و حتی اقدامی هم برای دریافت سهمیه‌اش نداشتیم، حتی وقتی به ما هم پیشنهاد تولید آرد خبازی شد موافقت نکردیم، چرا که اساساً با یارانه مخالف هستیم.

برای تأمین آرد سمولینا با چه مشکلاتی مواجه هستید؟

ملک: با توجه به انحصار دولت در خرید گندم، سال‌ها با شرکت بازرگانی دولتی بر سر ارزان خریدن گندم دوروم از کشاورزان مذاکره کردیم که چرا انگیزه کشاورزان را برای کشت گندم دوروم از بین می‌برید.

مگر تفاوت قیمت خرید تضمینی این دو نوع گندم چقدر بود؟

در حدود ۵ سال پیش که گندم نرم کیلویی ۱۲۵۰ تومان خریداری می‌شد، دوروم را کیلویی ۱۲۷۰ تومان خریداری می‌کردند که در عمل بدین‌ترتیب انگیزه کشاورزان سلب می‌شد.
در کشور ایتالیا برای مصارف تولید ماکارونی، به‌طور کلی استفاده از گندم نرم ممنوع است.
در طول سال‌های گذشته پس از مذاکرات بسیار با وزارت جهادکشاورزی و بازرگانی دولتی سرانجام از دو سال پیش این وزارتخانه ها قبول کردند تا صنعت در قالب کشت قراردادی نیاز خود را تأمین کند.
در سال ۱۳۹۸ دو شرکت «مانا» و «تک ماکارون» با کشاورزان قرارداد منعقد کردند و سال ۱۳۹۹ گندم دوروم از آنها خریداری کردیم.
در کشت قراردادی هم کشاورز راضی بود که پول بیشتری به نسبت خرید دولتی نصیبش شد و هم ما راضی بودیم که گندم مرغوب‌تری را وارد پروسه تولید کردیم.
مطابق همین مجوز، سال ۱۳۹۹ هم با کشاورزان کشت قراردادی منعقد کردیم که متأسفانه دولت قیمت خرید تضمینی گندم امسال (سال زراعی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ ) را غیرکارشناسی افزایش داد.

افزایش غیرکارشناسی قیمت خرید تضمینی گندم

چرا غیرکارشناسی، دولت هم برای افزایش انگیزه کشاورزان به کشت گندم و ممانعت از انبار گندم تولیدی توسط کشاورزان و قاچاق، جهت تأمین نیاز کشور مبادرت به این اقدام انگیزشی کرد؟

ملک: ببینید وقتی تورم ۴۰ درصدی در کشور وجود دارد، دولت باید گندم را هم به‌همین نسبت گران‌تر خریداری کند، اما امسال به ناگاه ۱۰۰ درصد قیمت خرید تضمینی گندم افزایش یافت که به‌طور حتم این رویکرد بدون عوارض نخواهد بود.
در این شرایط دولت برای تأمین آرد خبازی باید یارانه سنگینی بپردازد و صنعت ماکارونی هم که ۶۰ درصد مواد اولیه‌اش وابسته به گندم است وقتی با ۱۰۰ درصد افزایش قیمت مواجه می‌شود طبیعی است در بازار متحمل خسارت فراوان خواهد شد.
به همین دلیل وقتی ابتدای امسال از زارع گندم دوروم به قیمت آزاد ( هر کیلو ۵۴۳۰۰) خریداری کردیم متوجه شدیم به‌دلیل افزایش نیافتن قیمت ماکارونی از ابتدای سال تا به امروز دولت، گندم نرم یارانه‌ای و به قیمت پارسال تحویل می‌دهد که به نظر رویه درستی نمی‌آید و ما ناگزیر گندم‌های خریداری شده (دوروم) را در داخل سیلوها نگهداری کرده و هزینه بهره بانکی آن‌ را می‌پردازیم و نگران خرید گندم دوروم برای سال‌های آتی هستیم.

گندم یارانه‌ای نمی‌خواهیم

ملک: باید پذیرفت که این وضعیت برای صنعت فاجعه است، چرا که گندم یارانه‌ای، گندم نرم است و گندم مطلوب ماکارونی گندم دوروم می‌باشد، اما تولیدکنندگان دیگر حق انتخاب ندارند و در این شرایط کیفیت تولیدات ماکارونی و برندها لطمه می‌خورد.

حدود ۸ ماهی می‌شود که با دولت در تماس هستیم که چرا یارانه می‌دهد، متأسفانه برخی مسؤولان اعلام کردند که حتی به آرد قنادی‌ها هم یارانه می‌دهند که به نظرم این‌ دیگر فاجعه است که قنادی‌ها با آرد یارانه‌ای شیرینی را کیلویی ۸۰ تا ۱۰۰ هزار تومان می‌فروشند.
این در حالی است که باید پذیرفت در هر بخش که یارانه وارد شد به‌دلیل نبود ابزار کنترلی فساد ایجاد می‌شود.
دولت باید بپذیرد راه حمایت از زارع، فقط افزایش نرخ خرید تضمینی گندم نیست، امسال دولت ۱۰۰ درصد نرخ خرید تضمینی را افزایش داد و برای سال آینده ۵۰ درصد این در حالی ‌است که در دوسال گذشته گندم نرخ جهانی حداکثر ۵۰ درصد رشد داشته است.
به طور قطع عوارض این تصمیم غیرکارشناسی دامن دولت را خواهد گرفت.

صنعت با یارانه رشد نمی‌کند

ملک: اعتقاد دارم هیچ صنعتی با یارانه رشد نمی‌کند و فقط در فضای رقابتی است که یک صنعت توسعه می‌یابد.
امسال از اعطای یارانه دولت به گندم ناراحت هستیم، چون اگر سال آینده دولت تصمیم به حذف یارانه بگیرد و بازرگانی دولتی گندم را کیلویی ۷۵۰۰ تومان خریداری ‌کند و قیمت تمام شده بالای ۸ هزار تومان خواهد شد و به‌طور حتم این مسأله مشکل‌ساز خواهد شد.
در نظر بگیرید که دولت هم‌اکنون گندم را کیلویی ۲۷۰۰ تومان تحویل می‌دهد و اگر سال آینده ۸ هزار تومان شود بیش از۲۰۰ درصد گران می‌شود و اگر در آن شرایط دولت به صنعت ماکارونی هم اعلام کند که با نرخ آزاد محصولات را به بازار عرضه کنند حداقل ۱۱۰ تا ۱۲۰ درصد قیمت ماکارونی افزایش می‌یابد و شوک بزرگی به بازار وارد می‌شود.
اما اگر دولت امسال گندم یارانه‌ای نمی‌داد، حداکثر ۶۰ درصد امسال و ۳۰ درصد سال آینده قیمت‌ها افزایش می‌یافت.

برگردیم به صحبت‌های اولیه و روایت شراکت و رفاقتی که از دل «یومبو» و «سمیرا» و «البرز ماکارون» مجموعه «مانا» خلق شد و روزبه‌روز به نامی معتبرتر در عرصه صنعت کشور مبدل گشت. امروز «یومبو» و «سمیرا» چه سرنوشتی دارند؟

ملک: ماکارونی «سمیرا» را جناب نوری نسب مدیریت می‌‌کند. این مجموعه سه خط کانتی‌نیوس دارد و از سه سال پیش مالکیت این مجموعه به وی واگذار شده است.
«یومبو» هم در سال ۷۲ واگذار شد که آنها هم چند سالی فعالیت کردند و به‌دلیل آنکه سنتی بود و تغییری در روش تولید ندادند در عمل به ورطه تعطیلی افتاد.

قطعاً حکایت دوستی شما شنیدنی است، لطفاً در این مورد توضیح دهید.

آثاریان: احمد ملک به شهادت همه اعضای هیأت مدیره سندیکای ماکارونی، هیچ‌گاه هیچ اقدامی را شوخی و سرسری نمی‌گرفت. هرکاری که به او محول می‌شد به طور جدی و کامل انجام می‌داد.
اعتقاد دارم در آن مقطع هیچ مدیری به اندازه ملک در تولید ماکارونی تخصص نداشت. در حقیقت من در آن مقطع که رییس هیأت مدیره سندیکا بودم، شیفته اخلاق او شدم و پیشنهاد شراکت را مطرح کردم.

رمز تداوم شراکت چه بود؟

آثاریان: به اعتقاد بنده انسانیت، علو طبع، صحت عمل و صداقت در شراکت از جمله خصوصیات بارز او است.
ملک همیشه به نفع دیگران کنار می‌آید تا این‌که همیشه به فکر منافع خود باشد. البته طبیعی است وقتی از سوی یکی از طرفین صداقت در میان باشد طرف دیگر هم قطعاً در همان مسیر گام برخواهد داشت.
خوشحال هستیم که در طول ۳۰ سال همکاری هیچ مسأله‌ای با هم نداشتیم.

ملک: تمام آن مواردی که در مورد بنده فرمودند، به طور کامل در مورد آقای آثاریان هم صدق می‌کند.
در دهه ۶۰ بود که در سندیکای ماکارونی فعالیت می‌کردیم. بنده هم شیفته اخلاق خوب وی شدم. به‌ویژه این‌که اصالت یزدی او و سابقه خوب مردم یزد در صحت عمل، اعتماد بیشتری را جلب می‌کرد.
به‌خوبی به یاد دارم در «البرز ماکارون» وقتی در نظر داشتم ماکارونی «مانا» را خریداری کنیم
(سال ۷۱) که متعلق به چهار نفر شریک بود که تخصص چندانی هم در این صنعت نداشتند و با مشکل مواجه بودند، آنها به من پیشنهاد شراکت، سرمایه‌گذاری و یا خرید را مطرح کردند که بنده خرید را ترجیح دادم. هنگامی که با آثاریان این فرضیه را مطرح کردم، از این‌که می‌خواهم واحدی سنتی را خریداری کنیم ابراز تعجب کرد، بنده هم گفتم با توجه به این‌که پول خرید ماشین‌آلات صنعتی تولید ماکارونی با ارز آزاد را نداریم و تخصص بنده هم در ماکارونی سنتی است چاره دیگری نداریم.
ابتدا تمایلی نداشت تا این‌که به اصرار من پذیرفت.
نکته جالب این‌‌که دقیقاً یک ماه پس از خرید «مانا» یارانه آرد ماکارونی حذف شد، همکاران ابراز نگرانی می‌کردند، در حالی که ما مطمئن بودیم که به نفع صنعت ماکارونی است که بازار رقابتی ایجاد شود و در واقع سنگ بنای شراکت اصلی ما با خرید «مانا» گذاشته شد.
اعتقاد دارم اصل شراکت بر صداقت متکی است. وقتی طرفین از این بعد به هم اطمینان داشته باشند سایر مسایل، مشکلی ایجاد نمی‌کند. این‌‌که یکی از شرکا بخواهد بر کم کار کردن یا بیشتر کارکردن خرده بگیرد، قطعاً آن شراکت رشد نمی‌کند. در شراکت باید گذشت داشت.
آثاریان: یکی از ویژگی‌های دیگر شراکت ما این بود که با وجود آنکه ملک زحمات بیشتری در این شراکت متحمل شد، اما خودش پیشنهاد داد که هیچ‌کدام حقوق نگیریم. طبیعی است فردی که این ویژگی‌ها را دارد و چنین پیشنهادی را ارایه می‌دهد، چنین نگاهی مظهر واقعی صداقت خواهد بود.

با توجه به این‌که «سمیرا» واحد موفقی بود، چرا «سمیرا» را با هم شریک نشدید؟

ملک: در آن مقطع اعتقاد داشتیم که «سمیرا» برند معتبری است و سهم بازار خودش را دارد، بیائیم برند جدیدی که با نام «مانا» خریداری کرده بودیم را با شراکت رشد دهیم. البته ناگفته نماند که «مانا» قبل از «سمیرا» هم تولید داشت، اما موفقیت «سمیرا» را در بازار نداشت.
زمانی که در واحد هشتگرد خطوط کانتی‌نیوس را وارد و نصب کردیم، حتی مرحوم ظهیری پیشنهاد داد که چرا می‌خواهید «مانا» را در آنجا داشته باشید، برند جدیدی ایجاد کنید.
بنده البته مخالف این فرضیه بودم. به‌دلیل این‌که «مانا» زمانی‌که تولید سنتی داشت جزو برندهای درجه یک بوده و سهم بازار بالایی داشته است. ناگفته نماند که ما هم‌اکنون در کنار مجموعه «مانا» برند «بن‌ساله» را هم داریم. البته خیلی روی «بن‌ساله» فعالیت نمی‌کنیم، چرا که در طول این ۱۰ سال گذشته به‌دلیل تحریم‌ها نتوانستیم توسعه لازم را انجام دهیم، به‌همین دلیل محصول محدودی را تولید می‌کنیم. نکته مهم دیگر این است که اگر بخواهیم «بن‌ساله» را در بازار قوی کنیم باید از سهم «مانا» بکاهیم.
اعتقاد دارم باید تمام توانمان را باید بر روی رشد واحد «مانا» بگذاریم و اگر محصول مازادی داشتیم روی «بن‌ساله» متمرکز شویم.

آیا در بازار صادراتی هم متمرکز شده‌اید؟

ملک: به‌دلیل آنکه صادرات همواره بازار نامطمئنی دارد، اکثراً انرژی را در بازار داخل متمرکز کرده‌ایم، البته درصدی از تولید را به کشورهای همسایه صادر می کنیم.
بازار داخل همیشه برای ما مطمئن‌تر است. با توجه به افزایش دو برابری قیمت گندم آیا امکان صادرات ماکارونی با دوبرابر قیمت به بازار جهانی وجود دارد؟
در جنوب عراق ما نماینده داشتیم و بسیار فعال بودیم، اما در دو سال اخیر دولت عراق ورود ماکارونی را ممنوع کرده است و از این‌رو هیچ‌گاه روی این بازار غیرمطمئن متمرکز نشدیم.

به‌طور قطع ۴ دهه رفاقت و ۳ دهه شراکت حاوی خاطرات تلخ و شیرین بسیاری است در این رابطه چه نظری دارید؟

آثاریان: بنده هیچ خاطره تلخی از رفاقت و شراکت با احمد ملک ندارم، اما به‌طور حتم خاطرات شیرینی در طول این مدت هم در کار و هم در سفرهایی که با هم داشتیم در ذهن دارم.
نکته‌ای را در اینجا می‌خواهم یادآور شوم، در خصوص این‌که یکبار به او گفتم جدای از مسأله شراکت، بعد از من هم حکمیت و بزرگتری خانواده‌ام را برعهده بگیرد، حتی این موضوع را به خانواده‌ام هم اطلاع داده‌ام.

ملک: دررفاقت و شراکت همه خاطرات ما شیرین است و خوشبختانه به‌دلایلی که قبلاً گفته شد هیچ‌گاه مشکلی با هم نداشتیم.

البته در مقطعی دوست داشتم از این صنعت به‌دلیل فشارهای موجود خارج شوم که اتفاق نیفتاد.

آیا فشارهای تولید در کشور هیچ‌گاه شما را به این فکر انداخت که عطای تولید را به لقایش ببخشید و مجموعه را واگذار کنید؟

ملک: بله – چند بار به این فکر افتادیم. اما در کشور ما به‌دلیل مشکلات بسیار که پیرامون تولید وجود دارد سرمایه‌گذاران کمتری رغبت به سرمایه‌گذاری در بخش تولید می‌کنند که البته حق هم دارند، پیش خود می‌گویند اینها که ۴۰ سال در تولید بودند و تجربه کافی هم دارند، می‌خواهند مجموعه را واگذار کنند، پس انگیزه کمتری برایشان وجود خواهد داشت که وارد شوند.
طبیعی است که اگر به سودهای کلان بخش مسکن و تجارت و سایر بخش‌ها در طول ۵ سال گذشته توجه کنید، متوجه خواهید شد که چرا انگیزه ورود سرمایه‌گذاران به بخش تولید کم است.
افرادی هم که گاهی وارد این بخش می‌شوند احتمالاً به‌دنبال پولشویی و … هستند.
امروز به این نتیجه رسیدیم که تا جایی که می‌توانیم ادامه دهیم، بعد اگر هم تصمیم به واگذاری سهام گرفتیم از طریق سازمان بورس باشد.