صنعت غذا:«با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی ضمن شفافیت و رانت‌زدایی از صنعت، بازار رقابتی ایجاد می‌شود و در این فضا دیگر نیازی به دخالت دولت برای قیمت‌گذاری دستوری نیست و عدم دخالت دولت زمینه رقابت کامل صنایع غذایی را فراهم می‌کند …

صنعت غذا: «با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی ضمن شفافیت و رانت‌زدایی از صنعت، بازار رقابتی ایجاد می‌شود و در این فضا دیگر نیازی به دخالت دولت برای قیمت‌گذاری دستوری نیست و عدم دخالت دولت زمینه رقابت کامل صنایع غذایی را فراهم می‌کند و در نهایت مصرف‌کننده برنده نهایی عدم دخالت دولت خواهد بود.» آنچه خواندید فرازهایی از صحبت‌های مهندس ابوالحسن خلیلی، رییس هیأت مدیره انجمن صنفی روغن نباتی است که ماحصل این گفت‌وگو در ادامه می‌آید:

دولت سیزدهم فعالیت خود را آغاز کرد و یکی از وعده‌های اصلی‌اش مبارزه با فساد است. به نظر جنابعالی با توجه به شرایط فعلی کشور دولت تا چه حد می‌تواند ضمن مبارزه با فساد، رونق را به اقتصاد بازگرداند؟
قطعاً تحقق وعده‌های دولت سیزدهم نیاز به زمان دارد، البته برخی موضوعات فراتر از بحث یک دولت یا چند دولت است. نیاز به بستری دارد تا تعدادی از معلول‌هایی که در جامعه وجود دارد، علت‌هایش حذف شود.
قاعدتاً مبارزه با فساد نیاز به قوانین شفاف، دولت و مجری توانمند و قوه قضائیه مقتدری دارد تا به‌عنوان سه ضلع یک مثلث، بتوان امیدوار به آن بود تا فساد سیستماتیک و اداری وجود نداشته باشد یا به سمت صفر میل کند.
نکته دوم، فرهنگی است که در جامعه وجود دارد. ما تا هنگامی‌که فرهنگسازی نکنیم که انجام امور جز از طریق صحیح و ضابطه‌مند قابلیت نتیجه نخواهد داشت، نمی‌توانیم امیدوار باشیم که فسادی وجود ندارد، شرط حذف فساد، ضابطه‌مند بودن رفتار سیستم اداری و درخواست‌‌هایی است که از سیستم اداری وجود دارد. این دو اگر پیاده‌سازی شود، قطعاً تغییر دولت‌ها و شعارها نمی‌تواند میزانی برای اندازه‌گیری بحث فساد در کشور باشد.
مهمترین اقداماتی که باید دولت سیزدهم انجام دهد تا موانع تولید را بردارد شرح دهید.
مهمترین اصل این است که شناخت مناسبی از مشکل پیدا کنند. تا شناخت مناسب از مشکلات حاصل نشود، دولتمردان ما قادر به حل مشکل نخواهند بود. متأسفانه در همه دولت‌ها عجله در انجام یک کار بر دقت و صحت آن کار پیشی می‌گیرد و از این‌رو مشاهده می‌شود که دولت‌ها با شعارهای خوب می‌آیند، اما با عملکرد نامطلوب صحنه کار را ترک می‌کنند.

به طور اخص پیش‌روی تولیدکنندگان صنایع غذایی امروز چه موانعی وجود دارد؟
مهمترین مشکل امروز صنایع غذایی این است که باید تکلیف صنعت غذا را با ارز ۴۲۰۰ تومانی حل کنند. ارز ۴۲۰۰ تومانی منبع فساد و ایجاد رانت در همه زمینه‌‌هایی است که بروز و ظهور می‌یابد.
اعتقاد دارم ارز۴۲۰۰ تومانی که عمده اثرش در بخش تأمین ماده اولیه صنعت غذا بروز و ظهور می‌یابد باید حذف شود. تصمیم‌گیری بر روی ارز ۴۲۰۰ تومانی تأثیر شگرفی بر روی صنعت غذا می‌گذارد. این امر منجر به واقعی شدن قیمت غذا در کشور شده و استراتژی مناسب در امنیت غذایی کشور خلق خواهد کرد و در نهایت چگونگی رفتار با قشر آسیب‌پذیر درخصوص تأمین آنچه که ما به‌عنوان کالری از آن یاد می‌کنیم و به‌صورت یارانه به مردم داده می‌شود را ترسیم خواهد کرد. در واقع با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی بخش زیادی از صنعت غذا دچار شفافیت شده و رانت از این حوزه رخت بر خواهد بست.
مسأله بعدی عدم دخالت دولت در قیمت‌گذاری محصولات صنایع غذایی و پرهیز از اقتصاد دستوری است. در واقع با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و ایجاد بازار رقابتی برای تولید، دیگر نیازی به دخالت دولت برای قیمت‌گذاری دستوری نیست و عدم دخالت دولت زمینه رقابت کامل صنایع را فراهم می‌کند و مصرف‌کننده، برنده کامل نهایی عدم دخالت دولت خواهد بود، چرا که علاوه بر این‌که تولیدکنندگان در جهت عرضه کالایی با کیفیت بیشتر به رقابت می‌پردازند، قطعاً‌ در کاهش قیمت تمام شده هم با یکدیگر به رقابت پرداخته و در نهایت مصرف‌کننده هم از بعد کیفیت و هم قیمت برنده نهایی خواهد بود.

در مصاحبه گذشته اعلام کردید که تا نیمه اول سال هیچ مشکلی در تأمین روغن مشاهده نخواهد شد، اما تأکید کردید که برای تداوم این وضعیت در نیمه دوم سال نیازمند پیش‌نیازهایی هستیم. در این رابطه توضیح می‌دهید.
در نیمه اول سال حدود یک میلیون تن روغن نباتی در کشور تولید و توزیع شد که به نسبت سال گذشته ۲۵۰ هزار تن بیشتر تولید و توزیع شده است. طبیعی است این افزایش تولید و توزیع سبب افزایش رقابت در بازار روغن و رکود بازار مصرف شده است.
بخشی از این تولیدات خود به خود به نیمه دوم سال منتقل می‌شود و آنچه که عموماً سبب عدم تعادل بازار روغن می‌شود تأمین یا عدم تأمین ارز مورد نیاز واردات روغن خام و دانه روغنی است. چنانچه ما در نیمه دوم سال درخصوص تأمین ارز عدم تعادل داشته باشیم، طبیعی است که با مشکل مواجه خواهیم شد و البته این مسأله و سیاست‌های دولت در نیمه دوم سال را باید مشاهده کنیم، چرا که سیاست‌‌های دولت در نیمه دوم سال ابهام داشته و مصوبه مجلس بر قیمت ارز تأکید خاصی ندارد و صرفاً عبارت ارز ترجیحی را آورده، بنابراین دولت می‌تواند قیمت ارز را تغییر دهد. منابع تأمین ارز که فروش نفت و صادرات است در نیمه دوم سال چندان پایدار به نظر نمی‌رسد، مگر این‌که در چارچوب مذاکراتی که در برجام صورت می‌گیرد ما شاهد یک اتفاق خاص باشیم که تمام این ابهامات را برطرف کند و ما به سمت آرامش سوق پیدا کنیم.

شاهد برگزاری سه نمایشگاه همزمان صنایع غذایی در کشور هستیم چه ارزیابی از این همزمانی دارید؟
شرایط کرونایی باعث شد که این سه نمایشگاه به‌طور همزمان برگزار شود. به نظر می‌رسد در طول سال‌های اخیر با توجه به تحریم‌های بین‌المللی، رویکرد نمایشگاه‌های تخصصی صرفاً رویکرد داخلی باشد.
به‌هرحال ما با جمعیتی بالغ بر ۸۰ میلیون نفر، بازار مصرف مطلوبی داریم که تولیدکنندگان معمولاً با حضور در این نمایشگاه در تلاش هستند تا از فرصت شناخت کسب و کارهای صنف خود بهره‌مند شوند. بیش از آن‌که ما توقع برون‌گرا بودن و توسعه‌ای از برگزاری نمایشگاه‌‌ها داشته باشیم، صرفاً باید ارتباطات داخلی را مدنظر قرار دهیم تا از فضای ایجاد شده، تولیدکنندگان، تجار و مصرف‌کنندگان داخلی از ظرفیت‌های یکدیگر بهره‌مند شوند تا پس از رفع شیوع کرونا در دنیا و لغو تحریم‌ها در سال آینده بتوانیم نمایشگاه‌هایی با رویکرد صادراتی را نظاره‌گر باشیم.