false
عواملی مانند مصرف بیرویه، آسیب رساندن به منابع آب، عدم مدیریت صحیح بهرهبرداری از منابع آب، قیمت کم این نهاده در اکثر کشورهای دنیا و در نتیجه سوء تفاهم در ارتباط با بهرهبرداری و کم ارزش دانستن آن و تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی، مشکلات مربوط به کمبود منابع آب را تشدید مینماید. در مورد بهرهبرداری از منابع آب، عمدهترین مصرف کننده، بخش کشاورزی است. به عنوان نمونه در سال۲۰۰۵ میلادی، تقریباً ۸۰ درصد کل آب مصرفی دنیا و ۹۰ درصد آب مصرفی کشورهای در حال توسعه به این بخش اختصاص پیدا کرد. توسعه منابع آب جهت امنیت غذایی در بسیاری از نقاط دنیا ضروری میباشد. گسترش اراضی کشاورزی آبی دنیا در صد سال اخیر به ۲۵۰ میلیون هکتار بیشک بدون توجه به تامین آب جهت افزایش عملکرد و تولیدات جهانی با توجه به رشد جمعیت در قرن اخیر ممکن نبود. آبیاری عامل اساسی در تامین امنیت غذایی و همچنین زندگی پایدار بوده است.
توسعه روشهای آبیاری تاکنون نقش مهمی در تامین امنیت پایدار غذایی و ارتقاء سطح کیفی زندگی بهویژه در مناطق روستایی داشته است. اما از طرف دیگر در طی این سالها مدیریت نامناسب آبیاری برخی مشکلات زیست محیطی مختلف نظیر برداشت بیش از اندازه از منابع آبی، کاهش کیفیت آب و شوری خاک را به همراه داشته است. متاسفانه شناخت اهمیت حفظ آب جهت رسیدن به اهداف پایداری در مسائل زیست محیطی، در بسیاری از کشورهای دنیا بسیار دیر هنگام بدست آمده است، به طوری که در کشورهای در حال توسعه تنها چند سالی است که در سیاستگذاریهای این کشورها به کاربرد و مصارف زیست محیطی آب توجه شده و هنوز در تعداد زیادی از این کشورها مشکلات زیست محیطی منابع آب در اولویت نمیباشد .گزارش بانک جهانی (۲۰۰۷) نشان میدهد که کاهش سالانه منابع آب شیرین در فاصله سالهای ۱۹۸۷ تا ۲۰۰۲ در دنیا ۳ هزار و ۸۰۷ میلیارد مترمکعب بوده که از این میزان ۷۰ درصد مربوط به کشاورزی بوده، بحران آب علاوه بر تحمیل هزینههای انسانی نظیر آلودگیهای آب و بیماریهای ناشی از آن و همچنین مشکلات بهداشتی، رشد اقتصادی کشورها را نیز دچار رکود مینماید. بر اساس پیش بینیهای بانک جهانی تا سال ۲۰۳۰ میلادی بیش از دو سوم جمعیت جهان با بحران کمبود منابع آبی مواجه میگردند. همچنین وضعیت فعلی منابع آبی در دنیا نشانگر آن است که این منابع به طور مستمر در مناطق مختلف دنیا دچار کاهش میشوند و در نتیجه دولتها و سازمانهای بین المللی را با چالشهای جدیدی مواجه میکنند. همگام با این چالشها مشکلات و مسائلی نظیر کاهش سفرههای آب زیرزمینی، آلودگی منابع آب، افزایش هزینههای مربوط به توسعه منابع جدید آب، تخریب و فرسایش آبی خاکها، بهرهبرداری بیرویه از منابع موجود و همچنین تخریب زیست بومهای آبی با گذشت زمان تشدید شده و حادتر میگردد.از طرف دیگر با اینکه بخش کشاورزی عمده ترین مصرف کننده آب شیرین در دنیاست، ولی چندان که باید کشورها اهتمامی به افزایش بهرهوری مصرف آب در این زمینه نداشته و سرمایه گذاریهای لازم را انجام نداده اند، بنابراین لزوم یک اجماع جهانی در رابطه با پاسداشت و صیانت از منابع آب شیرین دنیا و افزایش بهره وری در استفاده از منابع آبی بهویژه در کشاورزی الزامی بهنظر میرسد.
* مدیر مسؤول مجله کشاورزی و توسعه پایدار و استادیار دانشگاه
true
true
http://sanatghaza.com/?p=28643
true
true