رژیم درمانگر و کارشناس تغذیه
باید با توجه به بازگشایی مدارس و حضور دانش آموزان در کلاس درس باید از موادغذایی برای کودکان استفاده کنیم که به تقویت سیستم ایمنی بدن آنها کمک کند تا بتوانند در مقابله با بیماری‌ها عملکرد مناسبی داشته باشند.بعضی از مواد غذایی در افزایش تمرکز دانش آموزان نقش بسیار مؤثری دارند، به‌طور کلی خوراکی‌هایی که مانع کم خونی و فقرآهن در کودکان می‌شوند می‌توانند به افزایش تمرکز کودکان کمک کنند.متخصصان تغذیه تأکید دارند دانش آموزانی که قرار است به مدرسه بروند به این دلیل که در مقطعی هستند که در سن رشد سریع به سر می‌برند نیاز به توجهات تغذیه خاص تری دارند تا بتوانند هم رشد بهتری داشته باشند و هم از نظر وضعیت تحصیلی شرایطی داشته باشند تا روی افزایش قدرت تمرکز آنها تأثیر بگذارد.برنامه غذایی مفید است که دارای ترکیبی از همه گروه‌های غذایی به ویژه پروتئین حیوانی و موادغذایی که سرشار از املاح و مواد مفید و ویتامین‌ها باشد. رعایت چنین رژیم غذایی می‌تواند تا حد زیادی به تعادل وزن کودکان در سن ورود به مدرسه کمک کند. همچنین منجر به افزایش قدرت تمرکز و افزایش سیستم ایمنی بدنشان خواهد شد.
متخصصان تغذیه به خانواده‌ها توصیه کردند در مورد بازگشایی مدارس، حتماً بر خوردن صبحانه در کودکشان، جدیت داشته باشند، زیرا صرف صبحانه باعث دریافت مواد مغذی مختلفی برای کودک می‌شود که به افزایش تمرکز و یادگیری درس‌هایش کمک می‌کند. همچنین نقش مؤثری در تقویت سیستم ایمنی بدن کودک دارد.
در کودکانی که وعده صبحانه را حذف می‌کنند میزان دریافت میان وعده‌ها و مواد غذایی ناسالم مثل چیپس، پفک، بیسکویت، کیک افزایش پیدا می‌کند و شاهد چاقی و اضافه وزن در این گروه از بچه‌ها خواهیم بود. همچنین کودکانی که دارای چاقی و اضافه وزن هستند عملکرد سیستم ایمنی بدنشان ضعیف‌تر از سایر کودکان است. در نتیجه استعداد ابتلاء به بیماری‌ها در آنها افزایش پیدا می‌کند.
استفاده از همه گروه‌های غذایی مصرف صبحانه، تأمین ویتامین دی از طریق منابع غذایی که سرشار از ویتامین دی بوده ضرروی است، همچنین استفاده مداوم از منابع غذایی حاوی آهن و ویتامین c در دانشآموزان بسیار مؤثر است و خواب کافی و تحرک لازم نیز منجر به افزایش قدرت تمرکز و یادگیری دانشآموزان می‌شود.
برنامه غذایی در زمان مدرسه و خارج از مدرسه تفاوت چندانی ندارد، فقط موضوع این است که در این دوره کودکان و دانش آموزان بیشتر به مصرف غذاهای سالم روی بیاورند و خوردن موادغذایی مضر را متوقف کنند. اگر فردی به عنوان یک محصل می‌خواهد از حداکثر پتانسیل ذهنی و جسمی خود استفاده کند، باید تمام مواد مغذی شامل املاح و ویتامین‌ها را به‌صورت متعادل و با توجه به نیاز بدنش مصرف کند.
منع خوردن غذاهای فرآوری شده
باید خانواده‌ها وعده‌ای هم به عنوان ناهار در اختیار دانش آموزان قرار بدهند تا در زمان مشخص مصرف کنند. بهتر است در وعده ناهار کودکان از غلات سبوس دار استفاده شود همچنین از میوه و سبزیجات تازه و لبنیات در وعده‌های غذایی کودکان استفاده شود. خانواده‌ها به عنوان میان وعده شیرهای کوچک کم چرب در اختیار فرزند قرار بدهند و یا دسر ساده برای او فراهم کنند تا دانش‌آموز از موادغذایی فرآوری شده مضر در اوقات گرسنگی استفاده نکند. دانش آموزان تمایل زیادی به مصرف فست فودها و نوشیدنی‌های شیرین و گازدار و مواد غذایی فرآوری شده دارند این در حالی است که مصرف این نوع مواد غذایی می‌تواند منجر به اختلال در عملکرد سیستم ایمنی کودکان شود پس بهتر است خانواده‌ها توجه زیادی بر مواد غذایی مصرفی فرزندان داشته باشند و به‌جای این نوع مواد غذایی از میوه‌ها سبزیجات خشکبار آجیل‌ها و مغز‌جات برای میان وعده‌های کودکان شأن بهره بگیرند.
مشکلات جسمی دانشآموزان در مدرسه با تغذیه آنها ارتباط نزدیکی دارد، برای تغذیه سالم دانشآموزان باید به دو اصل مهم یعنی تعادل و تنوع در مصرف مواد غذایی توجه شود، تنوع تغذیه سالم دانشآموزان، مصرف تمام گروه‌های غذایی را شامل می‌شود که عبارتند از:
۱- نان و غلات: مانند برنج و مواد غذایی نشاسته‌ای
۲- ویتامین‌ها، مواد‌معدنی و فیبر: گروه میوه و سبزیجات در عین‌حال که تأمین‌کننده فیبر هستند، منبع بسیار خوبی از ویتامین‌ها و مواد معدنی محسوب می‌شوند.
۳- پروتئین: گوشت قرمز، مرغ و ماهی، تخم‌مرغ، کره، بادام‌زمینی و حبوبات، تأمین‌کننده پروتئین موردنیاز بدن هستند.
۴- لبنیات: مواد‌لبنی مانند شیر و ماست که علاوه بر تأمین انرژی و پروتئین، منبع بسیار خوبی از کلسیم و ویتامین D برای رشد و استحکام استخوان‌های دانشآموزان است.
۵- چربی‌ها: این گروه نیز تأمین‌کننده انرژی و اسیدهای چرب بوده که استفاده کافی از آنها برای تأمین انرژی بدن لازم است. توجه داشته باشید که همواره باید تعادل را در مصرف مواد غذایی مختلف، رعایت کنید. مصرف بیش از حد گروه چربی‌ها خطرات جانبی زیادی به همراه دارد.
تعادل یعنی از تمام گروه‌های غذایی به اندازه‌ی نیاز استفاده شود. توجه به دو اصل «تنوع و تعادل» در برنامه غذایی دانشآموزان، علاوه بر رفع نیازهای تغذیه‌ای، ریزمغذی‌هایی نظیر روی، آهن، کلسیم و ید که نقش مهمی در رشد و یادگیری آنها دارند را نیز تأمین می‌کند.
دانشآموزان هر‌چند ساعت یکبار به میان‌وعده نیاز دارند؟
دانشآموزان هر ۱٫۵ تا ۲ ساعت یکبار به میان وعده سالم نیاز دارند تا دچار افت قند خون و کاهش یادگیری نشوند. بهترین خوراکی‌ها برای میان وعده آنها عبارتند از: لقمه نان و پنیر و گردو یا نان و خیار و گوجه، میوه‌های خشک مثل کشمش، انجیر و برگه‌ی خشک، انواع مغزیجات مانند پسته، فندق، بادام، نخودچی و غیره، چند عدد بیسکویت و خرما، شیر، میوه‌های تازه مثل سیب، پرتقال، آبمیوههای تازه و طبیعی به جای آبمیوههای صنعتی.خوراکی‌های غیرمفید برای دانش آموزان تغذیه سالم برای دانشآموزان تأثیر زیادی در یادگیری آنها دارد. بنابراین خانواده باید به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته باشند تا دانش آموز با انرژی کافی در کلاس حضور پیدا کند. اگر دانش آموز تغذیه سالمی در مدرسه نداشته باشد، از ساعت ۱۰ صبح به بعد تمرکز خود را از دست می‌دهد.خوراکی‌های ممنوعه برای دانشآموزان عبارت است از: تنقلاتی نظیر چیپس، پفک و امثال آنها نوشیدنی‌های گازدار مثل نوشابه و دلستر ترکیبات غذایی کافئین‌دار مثل شکلات، کاکائو فست فود مانند پیتزا، ژامبون و سوسیس نوشیدنی‌های سرد و مضر.
عوامل مهم در کاهش یادگیری دانش آموزان عدم مصرف کافی لبنیات و نیز مصرف مواد غذایی مضر، سبب کاهش تمرکز و افت تحصیلی دانش آموزان می‌شود.
توصیه‌های تغذیه سالم دانشآموزان
کیک، بیسکوییت و شکلات جزو میان وعده‌های صنعتی هستند و مصرف آنها برای دانشآموزان توصیه نمی‌شود؛ والدین دانشآموزان میان وعده‌های سالمی همچون مغزها، نخودچی کشمش، میوه‌ها و لقمه نان و پنیر را برای دانشآموزان انتخاب کنند؛
شیر، فرنی، حلیم، عدسی و فرآورده‌هایی همچون غلات، شیرین گندمک همراه با شیر، نان و پنیر و گردو، تخم‌مرغ، کره و عسل و خرما نمونه‌ای از یک صبحانه کامل و مقوی است؛
بهتر است برای تأمین انرژی مورد نیاز دانشآموزان، گروه نان و غلاتی همچون برنج و ماکارونی در برنامه غذایی آنها گنجانده شود؛
والدین حتماً میوه‌ها را در میان‌وعده در نظر بگیرند؛
شام در ساعات ابتدایی شب مصرف شود تا کودک در ساعت معین و به موقع بخوابد و صبح به‌موقع از خواب بیدار شود و صبحانه بخورد؛ والدین تلاش کنند که فرزندانشان حتماً صبحانه سالم بخورند زیرا دانش آموزانی که صبحانه سالم نمی‌خورند میزان یادگیری و تحلیل آنها در درس‌ها کاهش می‌باید.
۱۱ خوراکی حاوی روی
با توجه به این که مصرف مواد غذایی مانند جگر، میگو و گوشت در برنامه غذایی کودکان امروزی کم شده، لازم است از مکمل‌های غذایی دارای زینک (روی) استفاده کنند. همچنین مصرف کمِ لبنیات نیز از چالش‌های تغذیه‌ای مهم کشور است که علاوه بر افت تحصیلی، در رشد قدی و تراکم استخوان‌های دانش آموزان نیز تأثیر منفی دارد.حبوبات به‌ویژه لوبیا قرمز، سبزیجات گوشت گاو تخمه کدو تنبل تخمه هندوانه تخم کتان زرده تخم مرغ بادام‌زمینی سیر بوقلمون ماهی سالمون ۱۱ خوراکی حاوی که بهتر است تا دانش آموزان از مصرف آنها غافل نشوند.
نقش معلمان در تغذیه دانشآموزان
علاوه بر والدین، معلمان هم باید به تغذیه دانشآموزان اهمیت دهند. چرا که دانشآموزان زمان زیادی را در مدرسه می‌گذارند و میان وعده‌های خود را در مدرسه و زنگ تفریح مصرف می‌کنند. نقش معلمان این است که آموزش‌های لازم در‌خصوص تغذیه سالم و ناسالم را به دانشآموزان ارائه داده و آنها را به خوردن غذاهای سالم تشویق کنند.
دانشآموزان چاق چه بخورند؟
سعید حسینی، متخصص تغذیه می‌گوید: اکنون با موج دانشآموزان چاق روبه‌‌رو هستیم، بنابراین مدارسی که وعده غذایی می‌دهند باید دقت کنند که غذاها سالم باشد و از غذاهای چرب استفاده نشود چراکه چربی غذا موجب چاق شدن دانشآموزان می‌شود.وی اضافه کرد: دانشآموزان دختری که چاق می‌شوند بلوغشان نیز زودتر اتفاق می‌افتد و قدشان کوتاه‌تر می‌شود بنابراین والدین و اولیای مدرسه باید به این موضوع توجه کنند.
نکاتی در رابطه با تغذیه دانش آموزان ابتدایی
غذاهای مختلف تأثیر متفاوتی بر روی مغز دارند. اگر بگوییم رژیم غذایی شما تأثیر چشمگیری بر روحیه‌تان دارد اغراق نکرده‌ایم؛ بنابراین خوب غذا بخورید تا احساس خوبی داشته باشید! کودکان نیز از این قاعده مستثنی نیستند؛ داشتن تغذیه‌ی مناسب و کامل کلید شکوفایی دانشآموزان در مدرسه است. هرچه تغذیه دانش آموزان مواد مغذی بیشتری داشته باشد، عملکرد ذهنی‌شان هم بهتر است و احساس شادکامی بیشتری خواهند داشت. آنها این عادت‌های سالم را از طریق تجربه‌های مستقیم خودشان و مشاهده‌ی دیگران به دست می‌آورند. پس ما به عنوان والدین و نزدیکان کودک دو نقش کلیدی در تغذیه مناسب دانش آموزان داریم؛ اولین وظیفه‌ی ما تأمین مواد غذایی موردنیاز کودکان و دوم داشتن عادت‌های غذایی سالم به عنوان الگوی آنهاست!فراموش نکنید؛ اولین گام برای پرورش فرزندی قدرتمند، رسیدگی به برنامه غذایی و سالم‌خوری او است.
بایدها و نبایدهای پرورش عادت‌های غذایی سالم
هیچ‌گاه برای آموزش عادت‌های غذایی سالم به کودکان دیر نیست! به عنوان مهم‌ترین الگوهای تغذیه‌ای کودک فراموش نکنید که در هنگام وعده‌های غذایی همه‌ی اعضای خانواده دور هم جمع شوید؛ به این ترتیب به فرزندتان فرصت یادگیری آداب صحیح غذا خوردن را می‌دهید. همواره تلاش کنید در هنگام غذا خوردن به بچه‌ها اجازه دهید از مواد غذایی که برای آن وعده آماده کرده‌اید، آنچه را که دوست دارند بخورند انتخاب کنند. یادتان باشد هیچ وقت با وعده‌ی خوردن دسر، بچه‌ها را مجبور به تمام کردن غذای داخل بشقابشان نکنید. در عوض آنها را تشویق کنید تا یاد بگیرند بر اساس میزان احساس گرسنگی‌شان غذا بکشند و تشخیص دهند چه زمانی سیر شده‌اند!
اهمیت تغذیه در دانش آموزان
تغذیه نقش مهمی در رشد و سلامت دانش آموزان دارد و می‌تواند روی میزان یادگیری آنها مؤثر باشد. اهمیت تغذیه در دانش آموزان ابتدایی بسیار بیشتر است؛ چرا که این سن، مهم‌ترین دوره در رشد کودک است و آنها برای رشد بهتر به تغذیه مناسب نیاز خواهند داشت. به‌همین دلیل باید به وعده غذایی کودکان چه در داخل مدرسه و چه در منزل توجه شود.از همین‌رو ما تصمیم داریم در این مقاله از معلم شو در‌خصوص اهمیت تغذیه در دانش آموزان با شما صحبت کنیم. همراه ما باشید!تحقیقات جدید می‌گوید، دانش آموزانی که تغذیه بهتری دارند، نسب به سایر دانش آموزان، دانش‌آموز موفق‌تری هستند.
موادغذایی لازم برای دانش آموزان
دانشآموزان به‌طور مداوم در حال تحرک هستند و برای یادگیری هم به انرژی زیادی نیاز دارند. به همین دلیل باید تغذیه مناسبی داشته باشند تا تمام املاح و ویتامین‌های مورد نیاز بدن آنها تأمین شود. در واقع اگر انرژی مورد نیاز آنها از طریق چربی‌های مفید و کربوهیدرات تأمین نشود، پروتئین‌هایی که برای رشد بدنشان بوده صرف تأمین انرژی خواهد شد.اکثر دانشآموزان با کمبود آهن و ویتامین‌های A و D مواجه هستند. به همین دلیل باید تغذیه آنها سرشار از این ویتامین‌ها و املاحی مانند آهن و کلسیم باشد که به خوبی رشد کنند. کلسیم برای حفظ تراکم استخوان‌ها و قد کشیدن کودکان بسیار ضروری است. برای مثال والدین باید خوراکی‌هایی مثل شیر، ساندویچ پنیر و گردو و… را به عنوان میان وعده دانشآموزان در نظر بگیرند.
توجه به تغذیه در دانش آموزان
تغذیه دانشآموزان چه در داخل منزل و چه در مدرسه از اهمیت بالایی برخوردار است و باید به آن توجه ویژه شود. چرا که اگر اهمیت تغذیه در دانشآموزان دست کم گرفته شود، احتمال آسیب رسیدن به بدن آنها و بروز بیماری‌های مختلف در بزرگسالی وجود خواهد داشت.اکثر والدین تمام تلاش خود را به‌کار می‌برند که وعده‌های غذایی سالم و سرشار از مواد مغذی برای فرزندان خو فراهم کنند. اما با این‌حال همواره نگران تغذیه آنها در مدرسه هستند. چرا که کودکان علاقه خاصی به خرید خوراکی‌های مختلف و اغلب مضر در مدرسه دارند.در واقع هیچ‌کدام از والدین نمی‌توانند فرزندشان را مجبور کنند که در مدرسه خوراکی نخرند. اما با توجه به اهمیت تغذیه در دانش آموزان، آنها می‌توانند با آموزش‌های درست، فرزند خود را به سمت مصرف خوراکی‌های سالم سوق دهند. این کار فقط با داشتن یک عادت غذایی سالم در منزل ممکن است.
غذاهای مضر برای دانش آموزان
خوراکی‌هایی مانند انواع شکلات‌ها و شیرینی‌ها، از خوراکی‌های خوشمزه و مورد علاقه دانشآموزان هستند که می‌توانند تأثیرات بدی روی سلامت آنها داشته باشند. اما اکثر دانشآموزان، به‌خصوص در دوران ابتدایی به خوردن چنین خوراکی‌هایی علاقه دارند و معمولاً در زنگ تفریح‌ها این خوراکی‌ها را به عنوان میان وعده مصرف می‌کنند.چنین خوراکی‌هایی باعث بی‌اشتهایی و سیری کاذب در کودکان می‌شود. به این ترتیب آنها از خوردن غذاهای اصلی و وعده‌های سالم صرف نظر می‌کنند و این موضوع باعث اختلال در رشدشان خواهد شد. در‌صورتی که والدین اهمیت تغذیه در دانشآموزان را جدی بگیرند و برای زنگ تفریح آنها خوراکی‌های مفیدی در داخل کیفشان قرار دهند، باعث یادگیری بهتر آنها شده و به بهبود رشدشان هم کمک خواهد کرد.یک معلم کارآمد با توجه به اهمیت تغذیه در دانش آموزان باید سر کلاس در کنار مطالب درسی، در خصوص تغذیه و غذاهای سالم هم با دانشآموزان صحبت کرده و آموزش‌های لازم در این زمینه را به آنها ارائه دهد.استفاده از تنقلات سنتی مثل گردو، بادام، پسته، گندم برشته، نخودچی و کشمش، و… به‌جای غذاهای مضری مثل چیپس و پفک می‌تواند به سلامت و رشد بهتر دانش آموزان کمک کرده و قدرت یادگیری آنها در مدرسه را هم تقویت کند.
نقش والدین در تغذیه درست دانش آموزان
والدین باید به اهمیت تغذیه در دانش آموزان توجه ویژه داشته باشند و همواره غذاهای سالم و مقوی برای کودکان خود فراهم کنند. آنها باید کودکان خود را به خوردن صبحانه تشویق کرده و به هیچ عنوان آنها را بدون صبحانه به مدرسه نفرستند.همچنین آنها می‌توانند از طریق ترفندهای مختلف مثل تزیین غذاها به شکل جالب کودکان را به خوردن غذاهای سالم به جای غذاهای مضر تشویق نمایند.
