سرویس بین‌الملل اقتصادسبز- شیما نصیری:

صنعت غذا: روغن‌های خوراکی از جمله محصولات غذایی هستند که در سبد کالای همه مردم دیده شده و یک کالای ضروری محسوب می شوند. این محصول بر سلامتی مردم تاثیر مستقیم داشته و می تواند بیماری‌های مزمنی همچون قلبی و چاقی را به دنبال داشته باشد. از این رو بسیاری از مصرف‌کنندگان به سوی استفاده از روغن‌های سالم تر از جمله اسیدهای چرب« امگا۳» که خطر ابتلا به بیماری را به حداقل می‌رسانند، روی آورده‌اند.
از این‌رو، تولید کنندگان همچنان در حال تحقیق و توسعه روغن‌های خوراکی هستند که بتوانند خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف را کاهش داده و همچنین به مبارزه با مشکل چاقی بپردازند. این در حالی است که این روزها اکثر مردم به سمت مصرف روغن‌های خوراکی اشباع نشده و غیر‌اشباع مانند روغن بادام‌زمینی، روغن زیتون، روغن آفتابگردان و روغن گردو در حرکت هستند.
طی سال‌های اخیر کشورهای مختلف جهان قوانین سختگیرانه‌تری را در بخش تولیدات انواع روغن‌های خوراکی وضع کرده‌اند تا اصالت این محصول مشخص و نوع تولید آن با وسواس بیشتری صورت گیرد.
طبق گزارش به‌دست آمده از بازار تحقیقاتی پایدار (PMR)، انتظار می‌رود بازار جهانی روغن‌های خوراکی شاهد رشد پایدار باشد و ارزش این بازار تا سال ۲۰۲۴ میلادی به ۱۳۰٫۳ میلیارد دلار برسد.

خرده‌فروشی، بزرگترین کاربر روغن‌های خوراکی در جهان

در مقایسه با صنایع مواد‌غذایی در جهان، بخش خرده‌فروشی بزرگترین کاربر نهایی روغن‌های خوراکی است. با توجه به تغییر اولویت مصرف کننده و بهبود سطح زندگی، مصرف‌کنندگان در حال انتخاب گزینه‌های روغن خوراکی سالم‌تر هستند. صنعت روغن خوراکی همچنین شاهد افزایش مصرف روغن‌های پریمیوم از جمله روغن کانولا، روغن زیتون، روغن خردل و روغن سویا است.
لازم به ذکر است که روغن به‌عنوان ماده اصلی در پخت و پز در منطقه آسیا‌ -‌ اقیانوسیه به‌ویژه در هند و چین بیشتر مورد‌استفاده قرار می‌گیرد، از این‌رو میزان تقاضا برای روغن‌های خوراکی در حال افزایش است. در کنار تولید، شرکت‌ها همچنین روی بسته‌بندی روغن‌های خوراکی تمرکز می‌کنند تا هدر رفتن آن را به صفر برسانند. تکنیک‌های پیشرفته ای برای پردازش نیز توسط تولیدکنندگان اتخاذ شده است تا روغن خوراکی را با نرخ مناسب ارایه دهند.
این در حالی است که تولیدکنندگان روغن‌های خوراکی نیز برای گسترش فعالیت در بازارهای جهانی و ایجاد مشاغل در کشوری که تقاضا در آن زیاد است، به سمت خرده‌فروشی، ادغام و خرید سوق می‌یابند. در همین حال، افزایش محبوبیت اقلام جدید مواد‌غذایی و بسته‌بندی محصولات غذایی نیز باعث افزایش تقاضای روغن‌های خوراکی در منطقه آسیا-‌ اقیانوسیه شده است.

افزایش تقاضای جهانی روغن پالم در سال‌های آتی

این روزها مصرف روغن پالم به‌دلیل این‌که یکی از ارزان‌ترین روغن‌های نباتی در جهان است، رو به افزایش می‌باشد. از این‌رو، تولیدکنندگان در حال یافتن کاربردهای گسترده در بخش فرآوری این نوع روغن هستند. چرا که مدتی این روغن در شرایط نا مناسب و با کیفیت پایین تولید شد، اما به مرور زمان تولیدکنندگان نحوه تولید را تغییر داده و با تولید یک روغن باکیفیت بازار را مجدداً در دست گرفتند. علاوه بر این، در کشورهای در حال توسعه به‌دلیل مقرون به صرفه بودن، این روغن در مقیاس وسیعی مصرف می‌شود. همچنین از آن به‌عنوان مواد اولیه در تولید سوخت‌های زیستی استفاده می‌شود. عمده مصرف‌‌کنندگان روغن پالم کشورهای هند، اندونزی و چین هستند. اندونزی همچنین این روزها بر گسترش منطقه مزارع روغن پالم تمرکز بیشتری دارد. در همین حال، دولت اندونزی نیز بر تولید پایدار روغن پالم در این کشور تأکید بسیار زیادی دارد.

ارزش بازار جهانی روغن نباتی به ۱۰۶٫۹ میلیارد دلار می‌رسد

بازار جهانی روغن نباتی از نظر نوع محصول به روغن پالم، روغن سویا، روغن کانولا، روغن آفتابگردان و انواع دیگر تقسیم می‌شود. بیشترین کاربرد این محصول نیز در پخت شیرینی، تهیه لبنیات، نانوایی و سایر موارد عنوان شده است. طبق اطلاعات به‌دست آمده، در سال ۲۰۱۵ میلادی ارزش بازار جهانی روغن نباتی به ۸۶٫۵ میلیارد دلار رسید که پیش بینی شده این رقم تا سال ۲۰۲۰ میلادی به ۱۰۶٫۹ میلیارد دلار می‌رسد. از این‌رو می‌توان گفت بازار جهانی روغن نباتی با رشد پایدار مواجه بوده و در طول ۵ سال ارزش آن بالای ۳۰ درصد افزایش یافته است. این در حالی است که انتظار می رود بازار تولید و عرضه روغن نباتی در سطح جهان تا سال ۲۰۲۴ میلادی بیش از ۳٫۵ درصد رشد پیدا کند که این روند صعودی می تواند سود قابل توجهی را برای فعالان این حوزه به ارمغان آورد. این در حالی است که بسیاری از کشورها به‌سوی ایجاد طعم‌های جدید در تولید روغن‌های نباتی روی آورده‌اند که این امر با استقبال چشمگیر مصرف‌کنندگان مواجه شده است. از این‌رو پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۴ میلادی میزان تقاضای این نوع روغن‌ها تا بیش از ۵۰ درصد افزایش پیدا کند.
همچنین به‌دلیل رشد تقاضا در بخش مصرف محصولات ارگانیک، سالم و طبیعی، انتظار می‌رود بازار روغن نباتی نیز با خواصی همچون کم چرب بودن، کلسترول کم و کالری پایین تولید شده و در اختیار مصرف‌کنندگان قرار گیرد. باید یادآور شد که افزایش تقاضا برای روغن‌های خوراکی در کشورهای در حال توسعه مانند چین و هند، به‌دلیل بهبود اقتصاد و رشد جمعیت، عمدتاً رشد مصرف روغن نباتی را به‌دنبال خواهد داشت.
بازار روغن نباتی لوبال طیف وسیعی از محصولات از جمله روغن پالم، روغن سویا، روغن کانولا، روغن آفتابگردان و سایر انواع قابل استفاده در شیرینی‌پزی، لبنیات، نانوایی و سایر صنایع را در بر می‌گیرد. این بازار شامل یک تحلیل در سطح جهان از مناطقی مانند آمریکای شمالی، اروپا، آسیا-‌ اقیانوسیه، آمریکای جنوبی، خاورمیانه و آفریقا می‌شود.
همچنین با توجه به خواص چند منظوره روغن پالم در مواد غذایی و سایر صنایع، این محصول همچنان بالاترین روغن مصرفی جهان است. علاوه بر این، روغن پالم یکی از پرمصرف‌ترین روغن نباتی در جهان به‌شمار می‌رود. کاربران اصلی روغن پالم شامل کشورهای چین، هند، اندونزی و اتحادیه اروپا هستند. هند، چین و اتحادیه اروپا روغن پالم خام تولید نمی‌کنند و تقاضای آنها کاملاً با واردات برآورده می‌شود.
نکته قابل توجه اینجاست که تقاضای زیادی برای روغن پالم از بخش‌های مختلف مصرف‌کننده در سراسر جهان وجود دارد، زیرا این هزینه خرید آن ۲۰ درصد کمتر از اکثر روغن‌های گیاهی بوده و بسیار متنوع است. در چند سال گذشته، تولید روغن پالم به میزان قابل توجهی تقویت شده است و تقریباً تمام رشد تولید در مالزی و اندونزی تمرکز داشته است. در بیشتر مناطق توسعه یافته، حجم تقاضا برای سوخت زیستی افزایش یافته که این امر میزان تقاضای روغن پالم را با رشد روبه‌رو کرده است.

آسیا- اقیانوسیه؛ سریعترین بازار رو به رشد

به‌دلیل تقاضای زیاد بخش مواد‌غذایی، افزایش مصرف‌کنندگان آگاه، رشد جمعیت و تغییر سطح زندگی، منطقه آسیا – اقیانوسیه به‌عنوان سریع‌ترین منطقه در سراسر جهان در حوزه مصرف انواع روغن‌های خوراکی به ثبت رسیده است. همچنین اروپا به دلیل گرایش به سبک‌های زندگی سالم‌تر و پیشرفت‌های فناوری، دومین بازار بزرگ در این حوزه محسوب می شود. این در حالی است که افزایش روزافزون جمعیت طبقه متوسط چین به مصرف‌کنندگان این امکان را می دهد تا روغن نباتی بسته‌بندی شده با قیمت بالاتر خریداری کنند. علاوه بر آن، دولت اندونزی نیز مقررات جدیدی را برای افزایش مصرف داخلی بیودیزل ساخته شده از روغن پالم تنظیم کرده است.
لازم به ذکر است که بازار جهانی روغن نباتی طی سال‌های اخیر به نوعی بیشتر درگیر تولیدکنندگان کوچک و خرده‌فروش شده است و و شرکت‌های بزرگ بسیار پراکنده عمل می کنند. این امر موجب شده که تولید و عرضه انواع روغن‌های نباتی بیشتر در بازارهای محلی صورت گیرد و سرمایه‌گذاران نیز با این تولیدکنندگان محلی وارد مشارکت و سرمایه‌گذاری می‌شوند. بنابراین نمی‌توان یک بازار چندان متحد و یک شکل را در بازار جهانی روغن‌های نباتی مشاهده کرد و بر اساس فعالیت آن، به تحلیل و بررسی‌های دقیقی دست پیدا کرد. اگر این رشد پایدار در بازار جهانی روغن‌های نباتی و سایر روغن‌های خوراکی همچنان ادامه پیدا کند، می‌توان گفت تا سال ۲۰۲۴ میلادی مصرف‌کنندگان با حجم وسیعی از روغن‌های طعم‌دار طبیعی مواجه می‌شوند که می‌تواند سلامت آنها را به‌طور کامل تأمین کند و از چاقی مزمن و خطرات قلبی جلوگیری به‌عمل آورد.