- ۱۳ خرداد ۱۳۹۸
- اخبار ویژه , صنایع غذایی , گفت و گو
- کد خبر 15935
- 1732 بازدید
- بدون نظر
- ایمیل
- پرینت
سایز متن /
صنعت غذا: دکتر مهدی کریمی تفرشی، ریاست هیأت مدیره اتحادیه تعاونیهای توزیع و فروش محصولات غذایی، رییس هیأت مدیره خانه صنعت، معدن وتجارت جوانان تهران، ریاست هیأت مدیره تعاونی تولید کنندگان محصولات غذایی، عضو هیأت مدیره کنفدراسیون صنعت ایران، نایب رییس هیأت مدیره انجمن علوم و فناوری غلات ایران، مشاور عالی در کمیته فناوریهای نو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، کارآفرین برتر جهان اسلام که کارنامه موفقی در زمینه تولید به همراه دارد و به نوعی با شرکت «گلها» بهعنوان سلطان ادویه ایران شهره عام و خاص است طی گفتوگویی صمیمانه پاسخگوی پرسشهای ما بود که در ادامه میخوانید:
ایران در زمینه انواع ادویه و سبزیجات خشک جزو کشورهای پیشرو بوده است هماکنون وضعیت تولید و صادرات این محصولات با توجه به نوسانات نرخ ارز را چگونه ارزیابی میکنید؟
بسیاری از مواد اولیه غذایی ناگزیر است که از دیگر کشورها تأمین شود. ادویه از آن دست کالاهایی است که بیشترین تکیه را بر واردات دارد. چون در ایران تنها حجم بسیار اندکی آن هم تنها حدود پنج قلم ادویه بهصورت انبوه تولید میشود. در دنیا اما اقلام مختلف ادویه اعم از زردچوبه، فلفل، دارچین، زنجبیل و… تولید میشود و کشورهایی مانند هندوستان، اندونزی، سنگاپور و مالزی در تولید این محصولات پیشرو هستند.
مصرف سالانه ادویه در کشورمان ۲۲۰هزار تن است که ۱۷۰هزار تن آن از طریق واردات تأمین میشود. ادویه از کشورهایی مانند هند، اندونزی، سنگاپور و مالزی وارد کشور میشود.
ضمن اینکه علیرغم پیشرفتهای بسیاری که در صنعت و تکنولوژی کشور و رشد و خودکفایی تولیدات صورت گرفته، هنوز ما ناچار به واردات بسیاری از ماشینآلات و دستگاهها از سایر کشورها هستیم. بستهبندی ما هنوز به خودکفایی کامل نرسیده و ما چارهای جز واردات بسیاری از مواد اولیه بستهبندی خود نداریم. تمام این موارد قطعاً متأثر از نوسانات نرخ ارز خواهد بود و افزایش نرخ ارز به شدت تولیدکنندگان را تحت فشار قرار می دهد، به ویژه اینکه تولید کننده مجبور است مواد اولیه و ملزومات خود را با نرخ بالای ارز وارد کند و این قطعاً هزینه تولید و قیمت تمام شده محصول را بالا میبرد. تولید کننده با در نظر گرفتن توان مالی مردم و حفظ رقابت در بازار و حضور در بازار رقابتی نمیتواند قیمت محصول را چندان افزایش دهد. ضمن اینکه تولید کننده با وجدان برای حفظ منافع اقتصادی خود هرگز حاضر به کاستن از کیفیت محصول نخواهد بود.
حدود ۲۰ هزار تن زیره سبز در کشور تولید میشود، سالانه بخش قابل توجهی از زیره سبز تولیدی، به خارج از کشور صادر میشود که میزان صادرات بستگی به وضعیت بازار دارد که البته این میزان تولید بستگی به میزان بارندگی سالانه دارد. در سالهای اخیر میزان تولید زیره سبز به ۱۰تن کاهش یافته است. زیره سبز عمدتاً به کشورهای اروپایی صادر میشود.
مشکلی که درخصوص صادرات ادویه بویژه زیره سبز قابل تامل است این است که متأسفانه اغلب صادرات این محصولات بهصورت فلهای انجام میشود و هنوز درخصوص بستهبندی این محصولات اهتمام کامل ورزیده نشده است. در صورتیکه امروزه در حوزه صادرات، بستهبندی یکی از کلیدیترین عناصر است که اگر محصولات ایرانی با بستهبندی مناسب و همگام با فناوریهای روز دنیا صادر گردد در افزایش ارزآوری، کمک به رشد اقتصادی و ارزش افزوده و نیز اشتغال آفرینی بسیار مهم و مؤثر خواهد بود.
پراقبالترین محصول صادراتی ادویه ایران در بازارهای جهانی چه محصولی است؟
همانگونه که توضیح داده شد زیره سبز یکی از محصولاتی است که میتوان روی صادرات آن با تلاش برای افزایش هرچه بیشتر تولید و ارتقای بستهبندی سرمایهگذاری خوبی کرد.
ارزیابی جنابعالی از رکود دامنگیر شده اقتصاد ایران چیست و تبعات آن بر اقتصاد چیست؟
اقتصاد ایران یک اقتصاد ترکیبی و در حال گذار است که بخش عمدهای از صادرات در ایران بر پایه صادرات نفت و گاز است. اقتصاد ایران یکی از معدود اقتصادهای بزرگ است که در جریان بحران مالی ۲۰۰۷-۲۰۰۹ مستقیما دچار آسیب نشد.
وابستگی اقتصاد ایران به نفت میتواند باعث تکانهای اقتصادی شدید و منفی شدن رشد اقتصاد ایران در سالهای آینده شود که باید با نگاه کارشناسانه و موشکافانه و جدی مسؤولین و اقتصاددانان و دولت درباره این امر مهم بازنگری داشته و چارهاندیشی کنند.
متأسفانه ۵۷ درصد صادرات کشور و ۵۳ درصد واردات ایران تنها با چهار کشور انجام می شود که این نشان دهنده عملکرد ضعیف دولت، مسؤولین امر و تجار و سرمایهگذاران کشور در حوزه ارتباط موفق اقتصادی و تجاری با دیگر کشورهای جهان و عدم شناخت درست از بازارهای جهانی است.
توسعه اقتصاد دانشبنیان، گسترش خدمات تجارت خارجی و زیرساختهای مورد نیاز، تشویق سرمایهگذاریهای خارجی، گسترش کارآفرینی و ایجاد بازارهای جدید و بهبود پیوندهای اقتصادی با دیگر کشورها، برنامهریزی تولید ملی متناسب با نیازهای صادراتی و مطالعه و شناخت درست نیازهای بازارهای خارجی و سرمایهگذاری در این بخشها با توجه به قابلیتهای کشورمان می تواند به ایجاد بستر مناسب جهت رونق اقتصاد غیر نفتی و رشد اقتصاد کشور کمک کند.
صادرات غیرنفتی بهخصوص کالاهای صنعتی ضمن ایجاد ارزش افزوده بالا، وضعیت اشتغال در جامعه جوان ایران را بهبود بخشیده و سبب کسب درآمدهای ارزی برای تأمین نیازهای وارداتی در کشور میشود و همچنین ضریب تاثیرپذیری کشور از تحولات سیاسی و اقتصادی جهانی که بهواسطه تکیه بر اقتصاد نفتی بوجود میآید را کاهش میدهد.
با توجه به شدت تحریمهای بینالمللی در رابطه با واردات برخی ادویهها به چه مشکلاتی مواجه هستید؟
تولید در اقتصاد ایران به شدت به واردات کالاهای سرمایهای، واسطهای و مواد اولیه وابسته است. واقعیت اینست که سیاستهای اخیر ارزی کشور به گونهای بوده که واحدهای تولیدی ما در تأمین مواد اولیه خود با مشکل جدی مواجه شدهاند که با ادامه این روند شاهد تعطیلی واحدهای تولیدی و از دست رفتن اشتغال ایجاد شده خواهیم بود. اگر واحدهای تولیدی ما نتوانند مواد اولیه خود را تأمین کنند، چرخه اقتصاد ما دچار مشکلات بزرگتری خواهد شد. همه واحدهای تولیدی بهصورت مستقیم یا غیرمستقیم با مشکل تأمین مواد اولیه روبهرو هستند.
از جمله تأثیراتی که تحریمها بر تأمین مواد اولیه و واردات گذاشته این است که بهدلیل پرهیز تأمینکنندگان خارجی از انعقاد قراردادهای بلندمدت و تمایل آنها به انجام معاملات نقدی، قیمت مواد و تجهیزات از نوسانات بیشتری برخوردار است که این موضوع، سودآوری صنایع داخلی را با تردید بیشتری مواجه کرده است. تاخیر در انجام مبادلات بینالمللی و ورود موارد اولیه موردنیاز تولیدکنندگان را با مشکلات جدی مواجه کرده است. در حال حاضر نحوه تخصیص ارز به واردات مواد اولیه، از دغدغههای اصلی فعالان اقتصادی بهویژه صنعت غذا است.
چه دورنمایی را برای صنعت غذای ایران متصور هستید؟
در ایران حدود ۵۰ میلیون هکتار زمین زراعی مناسب وجود دارد که ۲۰ میلیون هکتار از آن زیرکشت است. سالانه بیش از صد میلیون تن موادغذایی در کشور تولید می شود. یکی از مهمترین مشکلاتی که در دوران رکود پررنگتر شده و تأثیر بهسزایی بر روی عملکرد بنگاههای تولیدی داشته است، مشکلات تامین مالی و نقدینگی این بنگاههاست. از سوی دیگر، کمبود منابع مالی صنایع غذایی و عدم کارایی بازار سرمایه، موجب بالا رفتن هزینههای تأمین مالی در تولید صنایع غذایی در ایران شده است. بهطوری که در مقایسه با رقبای خارجی، رقابتپذیری صنعت غذا را کاهش داده است. در حال حاضر یکی از مشکلات صنعت غذا کمبود نقدینگی برای اصلاح زیرساختها، تأمین مواداولیه درجه یک و خرید دستگاههای بستهبندی نوین است.
با توجه به اینکه صنایع غذایی و کشاورزی در صورت عدم نوسازی به موقع با تعطیلی مواجه میشوند بنابراین برای پرداخت تسهیلات باید در اولویت باشند. میتوان با نوسازی تجهیزات از ظرفیت کامل واحدهای موجود استفاده کرد.
در حال حاضر برای تامین بخشی از مواد اولیه تولید به واردات نیازمندیم، بنابراین در کالاهای وارداتی نمیتوان انتظار داشت که قیمت کالایی که افزایش یافته، کاهش یابد. یکی از دلایل رشد تورم در کشور اینست که بخش تولید کشور با ضعف همراه است و نمیتواند بهدرستی اشتغال ایجاد کند، بنابراین دولت مجبور به تزریق پول در اقتصاد کشور است که این امر خود منجر به افزایش تورم میشود.
در شرایط فعلی باید زمینه فعالیت بخش خصوصی را فراهم کرد اما در کنار آن نیز باید از اقشار ضعیف جامعه حمایتی مستقیم شود.
بررسی مرکز پژوهشهای مجلس نشان می هد که در بخش صنعت، صنایعی که با تأخیر از تحریم تأثیر میگیرند، مانند فلزات اساسی و صنایع غذایی در ردیف اول رشد منفی قرار میگیرند. بر اساس تخمین مرکز پژوهشها برای اقتصاد ایران در سال پیش رو رشد منفی ۵/ ۴ تا منفی ۵/ ۵ درصد پیشبینی میشود.
نوسان نرخ ارز چه مشکلاتی را برای تهیه مواد اولیه محصول و همچنین قوطیهای بستهبندی بهوجود آورده است؟
اشتغالزایی و بهرهمندی از پتانسیل، توانمندیها و دانش فنی نیروهای جوان و تحصیلکرده همواره از اولویتها و اهداف اصلی ما بوده و هست. گسترش اشتغال و کاهش معضل بیکاری با توسعه تولید و چرخاندن پر قدرت چرخهای صنعت تحقق خواهد یافت. صنایع غذایی گلها با رصد کردن مداوم نظرات، نیازها و خواست مشتریان همواره می کوشد تا مطابق سلیقه و ذائقه این مشتریان عزیز عمل کند و همچون همیشه علیرغم تمامی مشکلات و چالشهای موجود، مشکلات اقتصادی و بالا رفتن هزینههای تولید، حفظ کیفیت و تأمین نیازهای مردم و سلامت آنها در راس اولویتها و برنامههای این مجموعه میباشد. صنایع غذایی گلها ارتباط و حضور موفق محصولات ایرانی در بازارهای جهانی را بهعنوان یک اصل مهم در برنامههای خود دارد و ارتقای محصولات با کیفیت و مطابق با استانداردهای جهانی جهت حضور هرچه پررنگتر در بازارهای بینالمللی را یکی از اولویتهای خود قرار داده است.